Page 79 - historia 8

Decyzja o rozpoczęciu powstania w Warszawie

Początkowo Armia Krajowa nie planowała podejmowania akcji zbrojnej
w Warszawie. Jednak wobec szybkich postępów Armii Czerwonej Komen-
dant Główny AK gen. Tadeusz Komorowski „Bór” i Delegat Rządu RP
na Kraj Jan Stanisław Jankowski zdecydowali o rozpoczęciu powstania. Wy-
zwolenie stolicy z rąk Niemców i przejęcie władzy przez podziemie traktowano
jako ostatnią szansę obrony przed narzuceniem sowieckich rządów. Atmosfera
była napięta. Niemcy gromadzili w rejonie Warszawy duże siły, by odeprzeć
atak Rosjan. Dowództwo AK wiedziało, że starcie słabo uzbrojonych polskich
oddziałów z nieprzyjacielem niesie ryzyko znacznych ofiar. Spodziewano się
jednak, iż lada dzień do miasta wkroczy Armia Czerwona i częściowo odciąży
powstańców. Takie przekonanie wydawało się uzasadnione. Dnia 30 lipca So-
wieci natarli na Pragę, czyli prawobrzeżną część miasta. Niemcy odparli jednak
ten atak i zadali Armii Czerwonej duże straty. Gen. Komorowski, który otrzy-
mał mylne informacje o sukcesach Sowietów, wydał rozkaz rozpoczęcia walk.
W sierpniu powstańcy zdobyli kilka
ważnych obiektów. Po zaciętych
63 dni walk
bojach opanowali między innymi
Powstanie w Warszawie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00 (godzi- gmach PAST-y na ulicy Zielnej.
Ten pierwszy polski wysokościowiec
na „W”). Do walki przystąpiło prawie 37 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej (oddany do użytku w 1908 r.)
oraz kilkuset członków NSZ i AL. Siły niemieckie wynosiły 16 tysięcy świetnie był siedzibą Polskiej Akcyjnej Spółki
uzbrojonych żołnierzy. Z czasem przysłano dodatkowy korpus w sile 25 tysię- Telefonicznej.
cy ludzi oraz czołgi, artylerię i lotnictwo.
W pierwszych dniach walk powstańcy dzięki wielkiemu poświęceniu
opanowali znaczną część Warszawy. Zajęli Śródmieście, Stare Miasto, Wolę
i Powiśle oraz część Ochoty, Mokotowa i Żoliborza. Sukcesy te dodały za-
pału warszawianom. Mieszkańcy stolicy spontanicznie udzielali wsparcia
walczącym. Opiekowali się rannymi, organizowali służby przeciwpożarowe,
dostarczali żywności, a także wznosili barykady. W wyzwolonej części miasta
wywieszono polskie flagi. Zaczęła nadawać powstańcza radiostacja Błyskawi-
ca. Warszawianie poczuli się wolni.

Patrol por. Stanisława
Jankowskiego „Agatona”
z batalionu „Pięść” w drodze
do Śródmieścia w pierwszych
dniach sierpnia 1944 r.

77