Page 80 - historia 8
P. 80
Dnia 5 sierpnia Niemcy przystąpili do kontrataku. Zdobyli Wolę i odcięli Powstańcy warszawscy
Stare Miasto od Śródmieścia. W trakcie walk wykorzystywali schwytanych
warszawian jako żywe tarcze. Dopuszczali się mordów na ludności cywilnej. Od początku powstańcy mieli ogromne kłopoty z uzbrojeniem. Tylko co 10 miał karabin
Rozstrzelali około 40 tysięcy bezbronnych mieszkańców Woli i Ochoty. lub pistolet. Braki uzupełniano bronią zdobytą na wrogu. Część uzbrojenia pochodziła ze zrzutów
W kolejnych tygodniach Warszawa stała się miejscem zaciętych walk. lotniczych, których dokonywali nad Warszawą polscy, brytyjscy, południowoafrykańscy
Niemcy przy użyciu lotnictwa i artylerii łamali kolejne punkty oporu powstań- i amerykańscy lotnicy.
ców, a miasto obracali w zgliszcza. Do najcięższych starć doszło na Starym
Mieście. Powstańcy bohatersko bronili się tu do 2 września, po czym kana- Powstańcy nosili zdobyczne niemieckie
Ofiary rzezi przy ulicy hełmy. Niektórzy zakładali na nie
Marszałkowskiej. W Warszawie łami ewakuowali się do Śródmieścia. Rannych żołnierzy i cywilów, którzy biało-czerwone opaski lub malowali
niemieckie formacje SS i policji pozostali w ruinach Starego Miasta, hitlerowcy wymordowali. orły i symbole jednostek.
oraz kolaborujący z hitlerowcami Z tygodnia na tydzień, gdy bój się przedłużał, pogarszały się nastroje
żołnierze Rosyjskiej Armii wśród ludności cywilnej. Warszawianie byli pod ciągłym ostrzałem niemiec- Wielu walczących Polaków miało
Wyzwolenia Narodowego niemieckie mundury; w tym popularne
panterki pochodzące z zajętych
postępowali z wielkim kiego lotnictwa lub artylerii. Stale niepewni jutra, przebywali stłoczeni w pod- Elementem rozpoznawczym magazynów wroga.
okrucieństwem. ziemiach domów. Zmagali się z głodem i brakiem wody. Pragnęli już tylko powstańców były biało-czerwone
opaski zakładane na prawe przedramię.
jednego – zakończenia walk. Nieliczni powstańcy wykorzystywali
W pierwszej połowie września powstańcy zostali odepchnięci od Wisły. broń palną, np. pistolet maszynowy
Utracili Powiśle i Czerniaków. Obrońców Czerniakowa wsparli żołnierze błyskawica. W warunkach konspiracji
I Armii Wojska Polskiego, która wraz z Armią Czerwoną w połowie miesią- wyprodukowano około 700 sztuk tej broni.
ca zajęła Pragę. Polscy żołnierze nie otrzymali jednak wsparcia sowieckiej
artylerii ani lotnictwa i ponieśli duże straty. Pod koniec września skapitulowa-
ły Mokotów i Żoliborz. Broniło się jeszcze Śródmieście. Jednak ze względu
na beznadziejną sytuację powstańców i ludności cywilnej gen. Komorowski
zdecydował się zakończyć walkę.
POWSTANIE WARSZAWSKIE
Marymoncka
ŻOLIBORZ Wisła 0 1 2 3 km
30 IX Cytadela Most
Warszawa Gdański tereny opanowane
Gdańska Jagiellońska przez powstańców
PR A G A
w pierwszych dniach VIII 1944 r.
Powązkowska
Okopowa MIASTO Most Warszawa Warszawa tereny kontrolowane
STARE
Kierbedzia
przez powstańców
2 IX
Wileńska
w dniu kapitulacji (2 X 1944 r.)
Wschodnia
ruiny getta
Leszno POWIŚLE wojsk niemieckich
Pawiak Grochowska kierunki natarcia
WOLA Przedmieście 6 IX Waszyngtona kierunki natarcia wojsk
11 VIII sowieckich (10–14 IX 1944 r.)
Wolska W powstaniu warszawskim –
ŚRÓDMIEŚCIE próby utworzenia przyczółków
Krakowskie
2 X Most na lewym brzegu Wisły na pierwszej linii boju lub jako
Warszawa Poniatowskiego przez żołnierzy I Armii sanitariuszki czy łączniczki – brały udział
Aleje Jerozolimskie Marszałkowska CZERNIAKÓW Wojska Polskiego pojazdów opancerzonych Polacy kobiety. Żołnierzy AK wspierali również
Główna Sejm Do niszczenia niemieckich
Koszykowa
i ludności cywilnej kanałami
Warszawa 23 IX Wisła przejścia powstańców używali granatów ręcznych najmłodsi. Byli łącznikami i przenosili
Zachodnia OCHOTA powstańczą pocztę. Na zdjęciu:
Łazienki
11 VIII Al. Szucha Królewskie Czerniakowska mosty na Wiśle wysadzone (tzw. sidolówek – czyt. s-idolówek) listonoszki Harcerskiej Poczty Polowej.
przez Niemców 13 IX 1944 r.
lub butelek wypełnionych benzyną.
Grójecka Żwirki i Wigury Al. Niepodległości Jana III Sobieskiego DOLNY 27 IX przebieg frontu po zdobyciu
Pragi przez Armię Czerwoną
14 IX 1944 r.
MOKOTÓW
daty kapitulacji dzielnic
MOKOTÓW
27 IX 15 IX parki, zieleńce
cmentarze
z Wskaż obszary zajęte przez powstańców w pierwszych dniach sierpnia,
a następnie strefy kontrolowane przez nich w dniu kapitulacji.
78
