Page 48 - kl 8 cz 2
P. 48

6.1     Koła i okręgi




        Podejmij temat                      O O  Adam wykonał z kolorowego
                                                 papieru pawie oczko, takie
                                                 jak na rysunku obok. Najpierw
                                                 wyciął żółte koło o średnicy
        Ile centymetrów ma promień zielonego,    równej 8 cm. Każde kolejne
        ile – promień czerwonego, a ile – promień   wycinane koło miało średnicę
        niebieskiego koła?                       równą promieniowi wcześniej
        Wykonaj takie pawie oczko.               wyciętego koła.






                                                   Okrąg o promieniu r (r > 0) to zbiór wszystkich punktów płaszczyzny,
                                                          których odległość od pewnego ustalonego punktu,
                                                              zwanego środkiem okręgu, jest równa r.
                                                   Koło o promieniu r (r > 0) to zbiór wszystkich punktów płaszczyzny,
                                                          których odległość od pewnego ustalonego punktu,
                                                        zwanego środkiem koła, jest równa r lub mniejsza od r.
                                                                     Brzegiem koła jest okrąg.

                                                          Okrąg                                Koło

                                                            cięciwa                             cięciwa


                                                              A  środek                           A  środek
                                                    promień    okręgu                    promień    koła
                                                    okręgu                               koła

                                                        średnica                             średnica
                                                          okręgu                                koła

                                              Środek okręgu nie należy do okręgu     Środek koła należy do koła

                                                            Środek okręgu (koła) oznaczamy dowolnymi,
                                                                wielkimi literami alfabetu, np. A, S, O.
                                                      Promień okręgu (koła) to odcinek, którego jednym końcem
                                                 jest środek okręgu (koła), a drugim – dowolny punkt okręgu (brzegu koła).
                                                           Promień okręgu (koła) oznaczamy zwykle literą r.
        Ciekawe!                                      Cięciwa to odcinek, który łączy dwa dowolne punkty okręgu

        Koło to nie tylko figura geometryczna,                   (dwa dowolne punkty brzegu koła).
        ale również przedmiot, będący często       Średnica okręgu (koła) to cięciwa, do której należy środek okręgu
        elementem maszyny bądź urządzenia.            (środek koła). Średnica jest dwa razy dłuższa od promienia.
        Koło wynaleziono prawdopodobnie
        w Mezopotamii. Około 4000 r p.n.e zna-
        no już koła garncarskie i budowano   Okręgi mogą być położone względem siebie w różny sposób. Zobaczmy, jak
        pierwsze pojazdy kołowe. Koło szpry-  mogą być położone dwa okręgi − jeden o środku w punkcie A i promieniu r
                                                                                                                  1
        chowe wynaleziono około 2000 r. p.n.e.   i drugi o środku w punkcie B i promieniu r .
                                                                                   2
                                       46
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53