Page 68 - polski 5 cz2
P. 68
Intencje nadawcy wypowiedzi mogą być inne niż jej dosłowne znaczenie. Zdania pytające i oznajmujące nie zawsze są próbą
pozyskania lub przekazania informacji. Na przykład, kiedy pracownik wchodzi spóźniony do biura, dyrektor, pytając: Która to już
godzina?, nie chce otrzymać informacji, ale wyraża swoje niezadowolenie.
Polecenia, życzenia, prośby, rozkazy, pouczenia czy niezadowolenie często są wyrażane nie wprost, jednak zwykle potrafimy
się domyślić oczekiwań nadawcy. Zamiast więc prośby w formie zdania rozkazującego: Przycisz radio, zadajemy pytanie:
Może przyciszysz radio? To pytanie wypowiedziane tonem łagodnym zabrzmi jak prośba, natomiast ton ostry spowoduje, że
będzie ono odebrane jako polecenie.
2. Zapiszcie w zeszytach podstawowe funkcje i ukryte intencje podanych zdań.
Jak smakowicie
Możesz wyglądają te ciasteczka!
mówić
nieco ciszej?
3. Opowiedz o sytuacjach, w których te zdania mogłyby zostać użyte we wskazanych intencjach.
a) Ale tu jest ciemno! ‹— intencja: prośba, życzenie
b) Mam tylko dwa złote. ‹— intencja: odmowa
c) Może zjesz śniadanie? ‹— intencja: polecenie
4. Odczytaj i zapisz w zeszycie intencje nadawców wypowiedzi w przedstawionych sytuacjach.
Ależ tu jest Aśka, długo jeszcze
bałagan. będziesz tam siedzieć?
Napisz takie wersje powyższych zdań, aby wyrazić intencje wprost.
66