Page 153 - polski 7 cz 1

4.11 Ocalić historię od zapomnienia (analiza dzieła malarskiego)

Podejmij temat z Co – twoim zdaniem – oznacza tytuł działu: „Ocalić historię
od zapomnienia”? W jaki sposób można tego dokonać?
z Któż nie widział przynajmniej jednego z dzieł Jana Matejki? Malarz
utrwalał wybrane zdarzenia z historii Polski na monumentalnych obrazach.
Był wielkim patriotą. Na łożu śmierci miał powiedzieć: „Módlmy się
za ojczyznę! Boże błogosławiony!”. W czasie jego pogrzebu bił dzwon
Zygmunta, który odzywa się tylko w święta i uroczystości kościelne oraz
państwowe, a także w najważniejszych chwilach w życiu Polski lub Kościoła
katolickiego. Przeczytaj kilka słów o tym wybitnym malarzu i Polaku.
Zapamiętaj informację, która zaskoczyła lub zdziwiła cię najbardziej.

Słów kilka o Janie Matejce Jan Matejko (1838–1893) – malarz,
najwybitniejszy polski twórca obrazów
Matejko wychował się w licznej rodzinie, miał dziesięcioro rodzeństwa. Nauki historycznych i batalistycznych. Autor
pobierał w Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Radził sobie z nauką z dużym takich dzieł jak Bitwa pod Grunwaldem,
Hołd pruski, Stańczyk, Jan III Sobieski
trudem. Już od najmłodszych lat zdradzał jednak niepospolite zdolności pla- pod Wiedniem. Od 1873 r. dyrektor
styczne i to pozwoliło mu przechodzić do kolejnych klas. Dzięki stypendium, Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie,
które otrzymał w 1858 roku, wyjechał na studia do Monachium. Po powro- nauczyciel słynnych malarzy,
cie do Krakowa wynajmował pracownię tak małą, że większe obrazy musiał m.in.: Józefa Mehoffera i Stanisława
zwijać i malować po kawałku. Cierpiał biedę, mimo to tworzył; w 1862 roku, Wyspiańskiego.
mając zaledwie 24 lata, namalował jeden ze swoich najwybitniejszych obra-
zów – Stańczyka.
22 stycznia 1863 roku dwaj bracia Jana Matejki przyłączyli się do po-
wstania styczniowego. On sam nie poszedł walczyć, ponieważ nie potrafił
posługiwać się bronią i źle widział. Natomiast później woził broń i pomagał
powstańcom materialnie.
W wieku 26 lat odniósł ogromny sukces. Jego obraz Kazanie Skargi otrzy-
mał Złoty Medal na paryskim Salonie . Zaczęły się dla niego lata świetności.
1
W 1870 roku, po namalowaniu Unii Lubelskiej, odznaczono go w Paryżu Le-
gią Honorową. Wkrótce został dyrektorem zagrożonej zamknięciem Szkoły
Sztuk Pięknych w Krakowie.
Artystę doceniła międzynarodowa społeczność, został honorowym człon-
kiem Akademii paryskiej, berlińskiej, praskiej, wiedeńskiej, a także Akade- Jan Matejko, Autoportret, 1892
mii Rafaelowskiej w Urbino we Włoszech. Mimo tych zaszczytów Matejko
poświęcał czas Szkole Sztuk Pięknych oraz walczył o upiększanie Krakowa
i zachowanie jego zabytków.
W twórczości Jan Matejko poświęcił się prawie wyłącznie tematyce histo-
1 Salon Paryski – ważna instytucja w ży-
rycznej. Pod wpływem narodowych klęsk porzucił malarstwo religijne, które ciu artystycznym XIX-wiecznej Europy,
wcześniej uważał za swoje powołanie. Historia była jego obsesją. Nie potrafił zajmowała się m.in. organizowaniem
pisać o niej ani opowiadać, więc ją malował. Spotykał się z zarzutem, że zbyt wystaw prac ówczesnych artystów

151