Page 37 - polski 7 cz 1
P. 37

Dla wszystkich starczy miejsca
          Pod wielkim dachem nieba


          Rozsiądźcie się na drogach
          Na łąkach, na rozłogach 2                                                  2   rozłóg – w stylu podniosłym: szeroko
          Na polach, błoniach  i wygonach 4                                          rozciągający się, otwarty obszar; pole
                            3
          W blasku słońca, w cieniu chmur                                            3   błonie – duży, otwarty teren, zwykle
                                                                                     równinny, porośnięty trawami, służący
          Rozsiądźcie się na niżu                                                    zazwyczaj jako pastwisko; łąka
          Rozsiądźcie się na wyżu                                                    4   wygon – wspólne pastwisko miesz-
          Rozsiądźcie się na płaskowyżu                                              kańców jednej wsi
          W blasku słońca, w cieniu chmur


          Dla wszystkich starczy miejsca
          Pod wielkim dachem nieba
          Na ziemi, którą ja i ty też
          Zamieniliśmy w morze łez


          1.   Powiedz, jakie obrazy pojawiły się w twojej wyobraźni po lekturze kolejnych
              zwrotek wiersza Edwarda Stachury. Czy inni mieli podobne skojarzenia?
              Porozmawiajcie o tym.                                                  Wysłuchaj utworu  Introit ze słowami
                                                                                     Edwarda Stachury w wykonaniu dwóch
          2.   Ustal, kim może być nadawca, a kim adresat wypowiedzi z wiersza.      zespołów: Starego Dobrego Małżeń-
              a)   Odszukaj fragmenty utworu, w których ujawniają się nadawca i adresat.  stwa  i  Leniwca.  Które  wykonanie  przy-
              b)   Jakie relacje zachodzą między nadawcą wypowiedzi a jej adresatem?   padło ci bardziej do gustu i dlaczego?
                   Nazwij je.                                                        Podziel się swoją opinią z koleżankami
                                                                                     i kolegami z klasy.
          3.   Zastanówcie się, jaką rolę w wierszu odgrywa jego puenta.
              a)   Wskażcie miejsce jej wystąpienia.
              b)   Objaśnijcie ją najpierw w małych grupach, a potem na forum klasy
                   przedstawcie swe propozycje.

          4.   Potraktujcie ostatni dwuwers jako tezę postawioną w dyskusji klasowej.   Liryka – jeden z trzech rodzajów
              Sformułujcie, w zależności od własnych poglądów, popierające ją        literackich (obok dramatu i epiki)
              argumenty lub kontrargumenty na jej obalenie. Co przeważyło: zgoda ze   obejmujący utwory, w których podmiot
              słowami podmiotu lirycznego czy sprzeciw wobec nich?                   wypowiedzi (zwany podmiotem
                                                                                     lirycznym) wyraża swoje uczucia,
          5.   Nazwij najważniejsze środki poetyckie w wierszu Edwarda Stachury. Które   wrażenia i refleksje w sposób
              z nich pełnią kluczową rolę w przekazie poety?
                                                                                     subiektywny, przy użyciu różnorodnych
          6.   Przeczytaj uważnie definicję liryki zamieszczoną na marginesie.       środków poetyckich. Ze względu
                                                                                     na sposób istnienia podmiotu
              a)   Udowodnij, że wiersz Edwarda Stachury pt. Introit należy do utworów   wyróżniamy lirykę bezpośrednią
                   lirycznych.
              b)   Przypomnij sobie ustalenia na temat nadawcy (podmiotu lirycznego)   (podmiot jawny) i lirykę pośrednią
                   i adresata (adresata lirycznego) z wiersza i powiedz, do jakiego typu   (podmiot ukryty).
                   liryki należy zaliczyć utwór.                                     Jeśli jest wyraźnie obecny adresat
                                                                                     wypowiedzi (zwany adresatem
          7.   Na podstawie wiersza sformułuj odpowiedź na pytanie: „Kim jestem ja,   lirycznym), mówimy o liryce zwrotu
              człowiek?”. Czy jest to wizerunek optymistyczny?                       do adresata (liryce apelu).

                                                                                   35
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42