Page 35 - polski 7 cz 2

temat czasu końcówki
czasownik przyrostek imiesłów przymiotnikowy bierny
przeszłego przymiotnikowe
przepisa-
przepisać -n- -y, -a, -e itd. przepisany, przepisana, przepisane
(od przepisa-li)
zaczę-
zacząć -t- -y, -a, -e itd. zaczęty, zaczęta, zaczęte
(od zaczę-li)
zaznacz-
zaznaczyć -on- -y, -a, -e itd. zaznaczony, zaznaczona, zaznaczone
(od zaznacz-ył)

Imiesłów przymiotnikowy czynny nieosobowa to forma czasownika odmieniająca się przez przypadki, liczby i rodzaje, wskazuje
na czynność lub stan tego, co nazywa rzeczownik (np. piszący chłopiec – ktoś, kto pisze). Imiesłów ten tworzy się od tematu 3. os. l. mn. czasu
teraźniejszego czasowników niedokonanych za pomocą przyrostka -ąc- i końcówek przymiotnikowych:

temat czasu końcówki
czasownik przyrostek imiesłów przymiotnikowy czynny
teraźniejszego przymiotnikowe
licz-
liczyć -ąc- -y, -a, -e itd. liczący, licząca, liczące
(od licz-y)

Imiesłów przymiotnikowy w zdaniu najczęściej pełni funkcję przydawki lub orzecznika, może również wystąpić w roli podmiotu, dopełnienia
i okolicznika.

10. Utwórz formy imiesłowów przymiotnikowych biernych i czynnych od podanych czasowników: prać, wypisać, zapiąć,
jeść. Czy od wszystkich czasowników dało się utworzyć imiesłowy?

11. Przeredaguj zdania tak, aby uniknąć powtórzeń. Użyj imiesłowów przymiotnikowych.
a) Książka, która leżała na stole, zaciekawiła chłopca, który siedział na kanapie.
b) Samochód, który stał w salonie, kupił lekarz, który mieszkał w Warszawie.
c) Dom, który stoi na wzgórzu, zbudował murarz, który dojeżdżał spoza miasta.

12. Przekształć podane konstrukcje według wzoru. Pamiętaj, aby ich treść pozostała taka sama. Użyj imiesłowów
przymiotnikowych. Wzór: Dom, który niedawno wybudowali, to dom niedawno wybudowany.
Sałatka, którą kucharz drobno posiekał, to sałatka...
Kierowca, który wolno jedzie, to kierowca...
Sportowiec, który szybko biegnie, to sportowiec...

13. Utwórz od podanych czasowników właściwe imiesłowy przymiotnikowe z nie: grali, jedzą, otworzyła.

Więcej o języku

Jak pisać nie z imiesłowami przymiotnikowymi?

Nie z imiesłowami przymiotnikowymi piszemy łącznie, np.: niezaliczony, niepiszący, niemodlący się, nieodmłodzony.
UWAGA! Pisownię rozdzielną dopuszcza się jednak w wyjątkowych sytuacjach, to jest wtedy, gdy autor tekstu chce
podkreślić czasownikowy charakter imiesłowu z partykułą nie (zaznaczyć, że chodzi o czynność), np.: W górach
padał deszcz nie ustający od tygodnia. W sali wisiał nie skończony dotychczas obraz.

33