Page 163 - polski 8 cz1

Człowiek stoi ponad wodą, własną zgłębia toń!

Rodzi się płacz i lament; rodzi się moc!

Ten się dźwiga, ten się garbi, w plecach stoi nóż!
Słońce wschodzi i zachodzi, nie przeszkodzi ból! [...]

Beznadziejne są nadzieje, wiara, lęk i żal!
Starożytność, nowożytność a za dalą dal!

Rodzi się ogień wieczny; rodzi się pleśń!

Przegrać – wygrać, kochać – gardzić, poza cieniem blask!
Rodzi się „nie” jak niemoc; rodzi się „tak”!

Walą serca, krwawią stopy, gońmy gońmy wiatr!
Walą serca, krwawią stopy, gońmy gońmy wiatr!
Walą serca, krwawią stopy, gońmy gońmy wiatr!

1. Na co wskazuje użycie rzeczownika „narodziny” zamiast „stworzenie”?
Czy znaczenie tych słów może sugerować innego twórcę elementów
powstających w momencie powstania świata?

2. Który z obrazów stwarzania świata – w Hymnie Jana Kochanowskiego
czy w wierszu Edwarda Stachury – uważasz za bardziej dynamiczny?
Odpowiedź poprzyj cytatami z tekstów. Wskaż i nazwij środki stylistyczne
tworzące dynamikę poetyckiego obrazu.

3. Zwróć uwagę na zmienność obrazów poetyckich, a także na zapis graficzny
utworu. Powiedz, jaką formę stosowaną we współczesnych mediach
przypomina tempo wypowiedzi w utworze.

4. Jaki świat powstaje w wizji poety – wykonaj kolejne zadania.
a) Zapisz w tabeli elementy, które „rodzą się” w momencie powstawania
świata.

Ciała Elementy Zjawiska Postawy Pojęcia
niebieskie przyrody i stany i uczucia abstrakcyjne

b) Podziel wszystkie narodzone zjawiska, postawy, uczucia na pozytywne Ciekawe!
i negatywne. Które z nich dominują? Antonimami (wyrazami przeciwstawny-
c) Na podstawie zebranych informacji zapisz w zeszycie wniosek mi) są również tzw. konwersje mające
dotyczący charakterystycznych cech nowo narodzonego świata.
d) Zapisz antonimy określające świat stworzony przez Boga w opisie swój odpowiednik w pojęciu logicznym
biblijnym i świat, który „narodził się” w utworze Edwarda Stachury. konwers, czyli relacja odwrotna. Przy-
kładem konwersji mogą być pary wyra-
5. Opisz, jakie wrażenia i uczucia wywołuje w tobie wiersz Narodziny świata. zów: brat i siostra, zyskać i stracić, kupić
Wyjaśnij – dlaczego. – sprzedać, ożenić się – wyjść za mąż.

161