Page 36 - polski 8 cz1
P. 36

Homonimy – wyrazy o identycznym     5.   Nazwij przedmioty i osoby przedstawione na rysunkach, używając
        brzmieniu (np. chodź „nakaz chodzenia”   homonimów. Zapisz w zeszycie krótkie zdania będące dowodem, że podane
        – choć „chociaż”), a często także        wyrazy mogą mieć różne znaczenie mimo identycznego zapisu.
        o identycznym zapisie (np. bal
        „zabawa” – bal „drewniany kloc”),
        ale innym znaczeniu. Homonimia może
        być wynikiem:
        •   różnego pochodzenia wyrazów,
           np. 1. dieta (z łaciny diaeta,
           z greckiego diaita – sposób życia)
           – ograniczone odżywianie; 2. dieta
           (w średniowiecznej łacinie – dzień
           drogi) – suma na utrzymanie
           w czasie podróży służbowej,
           wynagrodzenie,
        •   tworzenia wyrazów pochodnych,
           np. ranny jako wyraz pochodny
           od rana lub rano,
        •   rozchodzenia się znaczeń wyrazów
           wieloznacznych, np.: pokój
           „pomieszczenie” i „brak wojny”
           wywodzą się od słowa pokój
           w znaczeniu „spokój”.

                                            6.   W zdaniu z tekstu Tadeusza Różewicza podkreślony czasownik to wyraz
                                                 wieloznaczny czy homonim? Uzasadnij swoją odpowiedź. Wykorzystaj
                                                 słownik języka polskiego do wykonania zadania.
                                                 Zapisałem się na historię sztuki, żeby odbudować gotycką świątynię.


                                            7.   Zaobserwuj budowę podanych par wyrazów i wyjaśnij ich znaczenie.
                                                 Ustal, czy są to wyrazy wieloznaczne czy homonimy.



                                                   paś – paź             wydrze – wydrze            cis – cis





                                                   wieź – wieś              kot – kod               pod – pot






        Więcej o języku


        Odmiana homonimów

        Część homonimów przyjmuje w niektórych przypadkach gramatycznych różne końcówki w zależności od znacze-
        nia. Na przykład zamek w znaczeniu budowla ma w dopełniaczu formę zamku, a zamek w znaczeniu urządzenie
        do zamykania drzwi przyjmuje w dopełniaczu formę zamka.

                                       34
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41