Page 41 - polski 8 cz1

10
Kiedy już po kilku sesyjach [...] i po deklarowanej przez każdego posła 5 oblubienica – tu: korona króla Polski
za swego pana dla Rzeczypospolitej uczynności najbardziej nam przypadł 6 książę Longwil – francuski książę Karol
do serca Lotaryńczyk, ex ratione , że to pan wojenny i młody – odroczono de Longueville (czyt. lungwil, 1649–1672)
11
obrady do jutra. Nazajutrz pozjeżdżali się wszyscy. Okryły wojska pole; do- 7 książę nejburski – książę Neuburgu, Fi-
piero różni różnie chwalą, ten tego, ten inszego. Ozwie się jeden szlachcic lip Wilhelm Wittelsbach (1615–1690)
z województwa łęczyckiego: „Nie odzywajcie się, kondeuszowie , bo tu będą 8 książę lotaryński – książę Lotaryngii,
12
kule koło łba latały”. Senator jeden odpowiedział mu coś ostro. Wtedy to po- Karol V Leopold (1643–1690)
czną ognia dawać: senatorowie z miejsc w nogi między karety, pod krzesła; 9 rotmistrzował – dowodził
rozruch, tumult. Zaraz insze chorągwie skoczyły w drugą stronę piechotę 10 sesyja – dziś: sesja; tu: narada, obrady
potrącać, deptać; piechota w rozsypkę. Poczęto egzorty prawić: „Zdrajcy! 11 ex ratione (łac.) – ‘z przyczyny‘
13
Wytniemy was, nie wypuścimy was stąd; darmo mieszacie Rzeczypospolitą;
12 kondeuszowie – zwolennicy stronnic-
[...] ex gremio sobie króla obierzemy, jakiego nam Pan Bóg poda do serca”. twa francuskiego
14
Tak-ci skończyła się owa sesyja tragicznym widowiskiem. Obróciły się chorą-
13 egzorty – nauki, pogróżki
gwie w pole, a panowie biskupowie, senatorowie powyłazili spod krzeseł, spod
karet, wpół ledwie żywi i pojechali do gospód, drudzy też, co w polu stali, 14 ex gremio (łac.) – ‘z własnego grona‘
do namiotów. Nazajutrz sesyja nie była, bo się panowie smarowali po utrzą- 15 de sanguine gentis (łac.) – czyt. san-
śnieniu i olejki pili po przestrachu. Województwa też w pole nie wychodziły, gwine; z krwi narodu
ale w obozie stały. [...] 16 Jeremi Wiśniowiecki – zwany Jare-
Zbieramy się znowu. […] Skoczyłem do Sandomierzanów, którzy naj- mą lub Młotem na Kozaków, przyczynił
bliżej nas stali – życzą sobie de sanguine gentis i mówią: „Niewiele by nam się znacznie do stłumienia powstania
15
Kozaków pod wodzą Chmielnickiego,
trzeba szukać króla, mamy go między sobą. Wspomniawszy na cnotę i po- książę na Wołyniu i Ukrainie, dowódca
czciwość księcia ś. pamięci Jeremiego Wiśniowieckiego , słuszna by rzecz od- wojsk koronnych
16
wdzięczyć się jego potomstwu. Oto jest książę JMość Michał, czemuż go nie 17 z dawna wielkich książąt familijej –
mamy mianować? Alboż nie z dawna wielkich książąt familijej ? Alboż nie z rodziny książąt o długim historycznym
17
godzien korony?” – A on siedzi między szlachtą pokorniusieńki, skurczył się, rodowodzie

39