Page 129 - polski 8 cz2

1. Przedstaw w kilku słowach swą hipotezę na temat głównej myśli zawartej
w wierszu. Napisz ją w zeszycie i na razie jej nie odczytuj.

2. Podzielcie się na zespoły, w których podejmiecie próbę analizy i interpretacji
kolejnych wersów utworu. Pomogą wam w tym pytania i polecenia
z poniższej tabeli. W razie potrzeby skorzystajcie ze słownika terminów
literackich.

Numery Pomocnicze pytania i polecenia do analizy i interpretacji wiersza
wersów

1–5 • Kto mówi w pieśni? Określcie podmiot liryczny. Zwróćcie uwagę
na formę czasowników w wierszu.
• Jaki typ liryki rozpoznajecie w wierszu? (liryka bezpośrednia
czy pośrednia?; liryka zwrotu do adresata czy liryka apelu?)
• Wiersz Exegi monumentum kończył składający się z trzech ksiąg zbiór
wierszy Horacego, napisanych w latach dwudziestych I w. p.n.e. Poeta
był wówczas u szczytu sławy. Znając te fakty, zinterpretujcie wskazane
wersy. Zwróćcie uwagę na przenośnię pojawiającą się w tekście
i określcie, jaki efekt wywołuje. Nazwijcie uczucia, które można
odczytać z wypowiedzi podmiotu lirycznego.
• Czym jest przerzutnia? Sprawdźcie znaczenie tego pojęcia w słowniku
i podajcie przykład z wiersza Horacego.

6–9 • Co oznaczają słowa: Nie wszystek umrę?
• Jakie uczucia są uwidocznione w wypowiedzi podmiotu lirycznego?
• Jaki obraz Rzymianina jawi się w tym fragmencie?

10–14 • Horacy był synem wyzwoleńca, pochodził z prowincjonalnej krainy.
Jak określicie karierę poety? Gdzie można odnaleźć nawiązanie do
tego aspektu biografii Horacego?
• Nazwijcie uczucia wynikające ze wskazanego fragmentu wypowiedzi
podmiotu lirycznego.

15–16 • Jakie znaczenie dla wymowy utworu ma apostrofa w ostatnim
dwuwersie? Jakiego rodzaju bóstwem była Melpomena? Jaka słynna
świątynia znajdowała się w Delfach? Przypomnijcie sobie informacje
z przypisów.
• Czym Horacy zasłużył sobie na laur Melpomeny? Odpowiedzcie
w kilku zdaniach, wykorzystując wiadomości o twórczości poety oraz
swoje ustalenia dotyczące artystycznych walorów wiersza.

Teraz sformułujcie tezę na temat przesłania pieśni Horacego.
a) Powiedzcie, czy potwierdzacie swoje wcześniejsze koncepcje, czy
raczej je zmodyfikujecie.
b) Porozmawiajcie o swoich sądach. Wskażcie podobne sformułowania.
c) Ustalcie wspólnie ostateczny wniosek na temat przesłania utworu.
d) Porównajcie swoje ustalenia z wnioskami innych grup.

3. Przeczytaj fraszkę Jana Kochanowskiego. Zastanów się, w jaki sposób
nawiązuje do utworu Horacego.
a) Postaraj się najpierw zrozumieć sam tekst. Korzystając z przypisów
lub dostępnych źródeł wiedzy, wyjaśnij fragmenty z odniesieniami
do antyku oraz staropolskie wyrazy. Rzymska kopia greckiej rzeźby (II w. n.e.,
b) Ustal, do kogo zwraca się osoba mówiąca w wierszu. O co prosi? Muzea Watykańskie) przedstawia Mel-
c) Wskaż cytaty potwierdzające podobieństwo myśli poetów. pomenę, muzę tragedii. Powiedz, jaki
d) Utwór jest fraszką. Wskaż cechy tego gatunku w wierszu. atrybut postaci na to wskazuje.

127