Page 166 - wos 8
P. 166

Ciekawe!                               Oprócz wymienionych zasad, które określa Konstytucja Rzeczypospo-
        Oprócz państw unitarnych (jednolitych),   litej Polskiej, ważne są też:
        jakim jest Polska, istnieją także państwa   •  decentralizacja władzy (przekazanie szeregu kompetencji samorządom),
        federacyjne (złożone). Krajem federacyj-  •  unitarność państwa (jednolitość państwa pod względem administracyjno-
        nym są USA. Poszczególne stany tego    -terytorialnym i prawnym),
        państwa różnią się np. obowiązującymi   •  zasada społecznej gospodarki rynkowej (ustrój gospodarczy państwa opar-
        przepisami prawa.
                                               ty jest na prywatnej własności i wolności działalności gospodarczej).





                                            W skrócie


                                                 Najważniejszym aktem prawnym w Rzeczypospolitej Polskiej jest
                                                 konstytucja; wszystkie inne akty prawne muszą być z nią zgodne.
                                                 Konstytucja RP uchwalona została 2 kwietnia 1997 r. przez Zgromadzenie
                                                 Narodowe i zatwierdzona przez naród w ogólnokrajowym referendum,
                                                 czyli powszechnym głosowaniu obywateli; zmiana konstytucji wymaga
                                                 specjalnego trybu ustawodawczego.

               Konstytucje polskie               Polska ustawa zasadnicza, jak nazywana jest Konstytucja RP, składa się
                   w historii
                                                 z preambuły (uroczystego wstępu), XIII rozdziałów i 243 artykułów; zawiera
                                                 opis podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej.

                     Konstytucja                 Do najważniejszych zasad ustrojowych RP zaliczamy: suwerenność
                     3 maja 1791 r.              narodu, trójpodział władzy, republikańską formę rządów, pluralizm
                                                 polityczny i zasadę państwa prawa.

                  Konstytucja Księstwa
                 Warszawskiego 1807 r.      Czy już umiesz?


                                             1   Wyjaśnij, dlaczego Konstytucja RP nazywana jest ustawą zasadniczą.
                 Konstytucja Królestwa
                    Polskiego 1815 r.
                                             2   Wymień najważniejsze cechy Konstytucji RP z 1997 r.
                                             3   Wymień zasady ustrojowe Polski, których dotyczą poniższe zapisy.
                     Konstytucja
                    marcowa 1921 r.              a)  Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych.
                                                 b)  Głową państwa jest prezydent wybierany na określoną kadencję.
                                                 c)  Obywatele sprawują władzę przez przedstawicieli lub bezpośrednio.
                     Konstytucja                 d)  Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
                   kwietniowa 1935 r.            e)  Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej.
                                                 f)   Ustrój państwa polskiego opiera się na podziale i równowadze władz.

                                             4   Porozmawiajcie w grupach na temat demokracji w Polsce. Wypiszcie
                 Konstytucja PRL 1952 r.
                                                 po pięć najważniejszych, waszym zdaniem, zalet i wad tego ustroju
                                                 w naszym kraju. Wyniki pracy przedstawcie na forum klasy.

                                              5  Wyszukaj w różnych źródłach informacje na temat tego, kiedy się odbyły
                  Konstytucja RP 1997 r.
                                                 i jakich spraw dotyczyły oraz jakim wynikiem zakończyły się referenda
                                                 ogólnokrajowe w okresie III Rzeczypospolitej. Zastanów się, jakie inne
        Polskie konstytucje w historii.          sprawy mogłyby być rozstrzygnięte w Polsce w drodze referendum.

                                      164
   161   162   163   164   165   166   167   168   169   170   171