Page 172 - wos 8

Proces legislacyjny 4. Prezydent

Prezydent ma trzy konstytucyjne możliwości odniesie-
Najważniejszą funkcją władzy ustawodawczej w Polsce, czyli Sejmu i Senatu, nia się do uchwalonej ustawy. Może zgłosić wobec niej
jest stanowienie prawa. Aktami prawnymi uchwalanymi przez te organy są ustawy. weto, czyli zwrócić ją Sejmowi do ponownego rozpa-
Etapy ich powstawania nazywamy procesem legislacyjnym od łacińskiego słowa trzenia. Ustawa, aby była podpisana, musi być wówczas
legis oznaczającego prawo. Tworzenie ustaw, określane jako procedowanie, jeszcze raz uchwalona, lecz tym razem do jej przyjęcia
jest działaniem wieloetapowym, chodzi bowiem o to, aby nowe prawo było wymagana jest większość kwalifikowana – 3/5 głosów
dopracowane i skuteczne. (jeśli ustawa nie uzyska wymaganej większości, upada).
Prezydent może także skierować ustawę do Trybunału
1. Inicjatywa ustawodawcza Konstytucyjnego z wnioskiem o sprawdzenie jej zgod-
Inicjatywę ustawodawczą, czyli prawo do składania projektu ustawy, mają: ności z Konstytucją (jeżeli Trybunał wyrazi na ten temat
negatywną opinię, ustawa upada). Prezydent może Podpisanie ustawy przez prezydenta kończy prace związane
wreszcie podpisać ustawę bez zastrzeżeń i zarządzić z procesem legislacyjnym.
jej ogłoszenie.

5. Publikacja ustawy w Dzienniku Ustaw RP
• 100 tys. obywateli • posłowie (przynajmniej 15) • Senat • Prezydent RP • Rada Ministrów
(tzw. inicjatywa ludowa) lub komisje sejmowe Podpisana przez prezydenta ustawa jest publikowana
w Dzienniku Ustaw RP i wchodzi w życie po upływie
2. Sejm tzw. vacatio (czyt. wakatio) legis (okres między publi-
Projekt ustawy jest rozpatrywany w odpowiedniej ko- kacją ustawy a jej wejściem w życie). Staje się wów-
misji sejmowej, a także na posiedzeniach plenarnych czas obowiązującym w Polsce prawem. Internetowa strona Dziennika Ustaw RP zawiera archiwum
Sejmu, w trakcie trzech czytań, czyli określonych eta- aktów prawnych od 1918 r., począwszy od dekretów
pów procedowania. W tym czasie posłowie mogą Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.
zgłaszać poprawki do projektu, a także wnioskować
o jego odrzucenie. Po trzecim czytaniu następuje gło-
sowanie nad projektem. Do jego przyjęcia wymagana Głosowania w Sejmie
jest zwykła większość głosów. Uzyskanie wymaganej Aby głosowanie w Sejmie w ogóle mogło się odbyć,
większości umożliwia dalsze prace nad ustawą w Se- Głosowanie nad projektem ustawy w Sejmie odbywa się niezbędne jest tzw. kworum, czyli udział w głosowa-
w sposób jawny, poprzez podniesienie ręki i naciśnięcie
nacie. W przeciwnym wypadku projekt ustawy upada. odpowiedniego przycisku. niu przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów
(230). Uzyskanie odpowiedniej liczby głosów pod-
3. Senat czas głosowania jest z kolei niezbędne do podję-
Po zaopiniowaniu ustawy przez właściwą komisję se- cia dalszych działań nad ustawą. Na danym etapie
nacką, senatorowie w drodze głosowania podejmują prac Sejmu wymagana jest:
decyzję o jej dalszym losie. Izba wyższa może uchwalić większość zwykła – więcej głosów „za”
wniosek o odrzucenie ustawy w całości lub wprowadzić niż „przeciw” bez uwzględniania głosów
do niej swoje poprawki. W takim przypadku ustawa „wstrzymujących się”, Zadanie
wraca do Sejmu. Posłowie mogą uchylić decyzję Sena- większość bezwzględna – więcej głosów „za” Przeanalizuj wyniki głosowania nad ustawą ukazane na elek-
tronicznej tablicy sejmowej i odpowiedz na pytania:
tu bezwzględną większością głosów i nadać jej dalszy niż głosów „przeciw” i „wstrzymujących się” a) Czy uzyskana w głosowaniu większość pozwoliłaby
bieg (brak bezwzględnej większości powoduje koniecz- liczonych razem, na odrzucenie weta prezydenckiego?
ność przyjęcia poprawek senackich lub upadek usta- większość kwalifikowana 3/5 głosów – b) Ile głosów zabrakłoby do ewentualnego odrzucenia
poprawek senackich?
wy). Senatorowie mogą także przyjąć ustawę bez za- liczba głosów „za” musi być większa niż 3/5 c) Czy w głosowaniu w Sejmie po trzecim czytaniu ustawa
strzeżeń. Po decyzji Senatu lub ponownym głosowaniu Senat ma 30 dni na podjęcie pracy nad ustawą. Jeśli tego nie głosujących posłów. zostałaby przyjęta?
w Sejmie ustawa przekazywana jest Prezydentowi RP. zrobi, ustawa uważana jest za przyjętą bez zastrzeżeń.

170