Page 174 - wos 8

7.3. Władza wykonawcza – Prezydent RP i Rada Ministrów

Podejmij temat z Jak sądzisz, kto w polskiej polityce jest ważniejszy, kto ma więcej uprawnień
– prezydent czy premier?

Istota urzędu Prezydenta RP
W systemie politycznym państwa polskiego Prezydent Rzeczypospolitej Pol-
skiej sprawuje władzę wykonawczą. Na wstępie należy jednak zaznaczyć,
że większość kompetencji związanych z prowadzeniem polityki państwa
należy do rządu. W sytuacji Polski mamy zatem do czynienia z modelem
prezydentury arbitrażowej – prezydent nie rządzi państwem, lecz zabiega
o współpracę różnych organów państwowych, jest mediatorem w sytuacjach
Pałac Prezydencki w Warszawie.
spornych i kryzysowych (np. w razie wystąpienia konfliktu między rządem
a parlamentem).
Prezydent jest głową państwa, czyli najwyższym jego przedstawicielem,
posiadającym szczególne zadania ustrojowe. Do takich zadań Konstytucja
RP zalicza: gwarantowanie ciągłości władzy państwowej, czuwanie nad prze-
strzeganiem konstytucji, stanie na straży suwerenności i bezpieczeństwa Rze-
czypospolitej oraz nienaruszalności i niepodzielności jej terytorium.
Prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem. Sejm nie może
go kontrolować ani doprowadzić do jego dymisji. Za naruszenie Konstytucji,
ustaw lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowie-
dzialności konstytucyjnej lub karnej przed Trybunałem Stanu.

Wybór i kadencja Prezydenta RP
Wybory na urząd Prezydenta RP są powszechne, równe, bezpośrednie i od-
bywają się w głosowaniu. Czynne prawo wyborcze (możliwość wybierania)
przysługuje obywatelom, którzy ukończyli 18 lat, zaś bierne prawo wyborcze
(możliwość kandydowania) tym, którzy ukończyli 35 lat i korzystają z pełni
praw wyborczych. Kandydaci na prezydenta zgłaszani są przez obywateli –
każda kandydatura musi być poparta podpisami co najmniej 100 tys. wybor-
ców. Za wybranego na prezydenta uważa się kandydata, który uzyskał więcej
niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden ze zgłoszonych kandydatów
nie uzyskał takiej większości, dokładnie po dwóch tygodniach przeprowa-

Dariusz Wójcik, rysunek satyryczny. dza się drugą turę wyborów. Uczestniczy w niej dwóch kandydatów, którzy
w pierwszej turze uzyskali największą liczbę głosów. Kadencja prezydenta
trwa 5 lat i rozpoczyna się w dniu złożenia przysięgi przed Zgromadzeniem
Jak sądzisz, czy głos oddany przez tego Narodowym. Ta sama osoba nie może sprawować urzędu prezydenta dłużej
obywatela RP – bohatera rysunku saty- niż przez dwie kadencje, przy czym regulacje zawarte w Konstytucji RP nie
rycznego – był ważny? określają, że obie kadencje muszą następować bezpośrednio po sobie.

172