Page 224 - biologia 7
P. 224

8.4      Homeostaza




        Podejmij temat











        Wyobraź sobie, że mieszkasz w domu,
        w którym prąd nie jest regularnie opła-
        cany, dostawy gazu zależą od sprawno-
        ści pobliskiej gazowni, a za jego remont
        nikt nie odpowiada. Jakie mogą być
        skutki mieszkania w takim domu?





                                            Czym jest homeostaza?

        Homeostaza – zdolność do            Homeostaza jest to zdolność organizmu do zachowywania stabilności za-
        utrzymywania stabilności procesów   chodzących w nim procesów, co umożliwia utrzymanie stanu równowagi
        zachodzących wewnątrz organizmu,    wewnętrznej. Stabilność ta polega np. na utrzymywaniu stałego składu krwi,
        co umożliwia zachowanie równowagi   nawodnienia organizmu, poziomu tlenu i glukozy we krwi, a także stałej tem-
        wewnętrznej.
                                            peratury ciała. Za utrzymanie homeostazy odpowiadają przede wszystkim
                                            układ dokrewny wraz z układami nerwowym i odpornościowym.
                                            W tym tercecie układ nerwowy ma za zadanie szybko reagować na sygnały
                                            dochodzące ze środowiska i z wnętrza organizmu, a układ odpornościowy
                                            – chronić przed patogenami pochodzącymi z zewnątrz oraz usuwać własne
                                            wadliwe komórki. Układ dokrewny reguluje procesy fizjologiczne i dopaso-
                                            wuje ich przebieg do aktualnego stanu i zapotrzebowania organizmu. Dzięki
                                            tym układom organizm człowieka może dostosowywać procesy fizjologiczne
                                            do zmieniających się warunków wewnątrz i na zewnątrz niego. Są to zatem
                                            swego rodzaju administratorzy mieszkania, jakim jest organizm. Tylko wte-
                                            dy można w nim bezpiecznie mieszkać. Brak homeostazy prowadzi do

        Ciekawe!                            poważnych zaburzeń, chorób, a niekiedy do śmierci.
        Pozostałością po naszych przodkach,
        gęsto owłosionych ssakach, jest tzw.   Mechanizmy utrzymujące stałą temperaturę ciała
        gęsia skórka. Jest to mechanizm, który   Temperatura ciała człowieka mierzona na powierzchni wynosi 36,6°C. Jed-
        chroni przed utratą ciepła. Nastroszenie   nak w zależności od warunków panujących w otoczeniu czujemy, że jest nam
        futra powoduje, że tworzy się grubsza   za ciepło albo za zimno. Człowiek może utrzymywać temperaturę ciała po-
        warstwa izolująca skórę od otoczenia.
        U człowieka rzadko owłosiona skóra   przez noszenie odpowiedniego ubrania, ale organizm także ma mechanizmy,
        oczywiście nie ma już takiej funkcji, ale   które przeciwdziałają przegrzaniu i przechłodzeniu. Nazywamy je termore-
        reakcja na oziębienie pozostała.    gulacją (patrz temat 1.6).

                                      222



                                                                                                              06.12.2022   16:43:42
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   222                                                              06.12.2022   16:43:42
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   222
   219   220   221   222   223   224   225   226   227   228   229