Page 119 - biologia 8

Zwierzęta, które nie opiekują się swymi młodymi, wydają na świat więcej
potomstwa. Tylko jego niewielka liczba ma szansę na przeżycie, wzrost i wyda-
nie na świat nowego pokolenia (il. 3.54). Tę strategię w zakresie rozrodczości
ma także wiele roślin – wytwarzają one ogromną liczbę nasion (il. 3.55). Szcze-
gólnie duża rozrodczość charakteryzuje organizmy rozmnażające się w sposób
bezpłciowy (np. bakterie), a także grzyby, które rozmnażają się przez zarodniki.

3.54 Żółwie składają wiele jaj. 3.55 Populacje niektórych roślin,
Ich młode po wykluciu są zdane same np. mniszka lekarskiego, cechuje duża
na siebie rozrodczość

Jeżeli organizmy mają w środowisku dość pożywienia, a liczba natu-
ralnych wrogów jest niewielka i istnieją sprzyjające warunki środowiskowe,
wówczas w pełni przejawia się zdolność rozrodcza populacji. Dochodzi do
wzrostu rozrodczości, która z czasem będzie hamowana z powodu konkuren-
cji między osobnikami.
Szybko powiększające się populacje owadów lub grzybów będących patoge-
nami roślin mogą negatywnie wpływać na gospodarkę człowieka. Przykładem
mogą być gatunki owadów, które dynamicznie się rozmnażają w niektórych
uprawach leśnych, składających się z drzew jednego gatunku. Są one nazywane
monokulturami (od gr. monos – jeden, jedyny; i łac. cultura – uprawa). W mono-
kulturze sosnowej dzięki dostępności pokarmu może nadmiernie rozmnożyć się
motyl zwójka sosnóweczka, którego gąsienice żerują w pędach sosny. Gradacja
tego gatunku przyczynia się do osłabienia drzew i opadania ich igieł.

Liczebność a śmiertelność i migracje osobników

Śmiertelność populacji to liczba osobników ginących w określonej jed-
nostce cza su. Wpływają na nią: wiek populacji, obecność chorych lub słabych
osobników, dostępność pokarmu, zagęszczenie populacji (jeśli jest zbyt duża,
śmiertelność rośnie), silne oddziaływanie drapieżników. Śmiertelność jest więc
czynnikiem, który powoduje spadek liczby osobników w populacji. Ubywa
ich także z powodu emigracji, czyli przemieszczania osobników z populacji
na inne obszary, np. w poszukiwaniu pokarmu. Ruch ten może następować
także w przeciwną stronę. Do zmian liczebności dochodzi także z powodu
imigracji, czyli przybywania na dany obszar nowych osobników. Emigracja
i imigracja są nazwane łącznie migracjami.

117