Page 120 - biologia 8

Czynniki wpływające na liczebność populacji

rozrodczość śmiertelność

rozrodczość i imigracja – powody śmiertelność i emigracja – powody
wzrostu liczebności populacji spadku liczebności populacji

imigracja emigracja

Struktura populacji pozwala przewidzieć jej przyszłość
Struktura przestrzenna to sposób rozmieszczenia osobników w obrębie
zajmowanej przez populację przestrzeni. Najczęściej spotykane jest rozmiesz-
czenie skupiskowe (il. 3.56). Występuje one u większości gatunków. Zalety
bliskiego sąsiedztwa przeważają w nim nad wadami. Jest ono charakterystycz-
ne m.in. dla zwierząt żyjących w stadach, ryb w ławicach, pszczół, mrówek,
szpaków, pokrzywy czy jeżyny.
Osobniki żyjące w stadzie z jednej strony konkurują ze sobą przy zdobywa-
niu pożywienia, wody lub światła, z drugiej – są odporniejsze na niesprzyjające
warunki otoczenia. Przykładowo ptak żyjący w stadzie ma większą szansę unik-
nięcia ataku drapieżnika, gdyż uwaga napastnika rozkłada się na wiele poten-
cjalnych ofiar. Z kolei drapieżnikom polującym w stadzie łatwiej jest upolować
dużą ofiarę. Stepowe gryzonie np. wystawiają wartowników, którzy sygnałami
dźwiękowymi ostrzegają członków stada przed niebezpieczeństwem.
Rozmieszczenie losowe występuje rzadziej, np. u pają ków, niektórych
pasożytów i drzew wiatropylnych. Osobniki są rozmieszczone nieregular nie.
W niektórych częściach terenu zajmowanego przez populację nie ma ich
w ogóle, gdzie indziej osobników jest niewiele, ale zdarzają się też spore ich
skupienia.
Rozmieszczenie równomierne występuje rzadko – odległości między
osobnikami są równe. Tak rozmieszczone są takie rośliny, jak zawilec gajowy
czy jaskier rozłogowy, a spośród zwierząt – pingwiny w Antarktyce, ryby raf
koralowych, drzewa owocowe w sadzie czy rośliny na polu uprawnym.

118