Page 112 - chemia_k8
P. 112

3.6      Alkiny





        Podejmij temat                          z  Czym alkiny różnią się od alkenów?
                                                z  Czy alkiny są węglowodorami nasyconymi?





                                            Węglowodory nienasycone – alkiny
                                            Alkeny w swoich cząsteczkach mają jedno wiązanie podwójne, natomiast al-
                                            kiny – jedno wiązanie potrójne. Jedne i drugie tworzą szereg homologiczny.
                                            Alkeny i alkiny mają podobną budowę (różnią się krotnością wiązania wielo-
                                            krotnego), a także wykazują wiele cech wspólnych.Wzór ogólny już wyprowa-
                                            dzaliśmy, przypominamy go poniżej.

                                            Wzór ogólny szeregu homologicznego alkinów


                                                       C H

                                                           n     2n – 2          n – liczba atomów węgla




          Przykład 13.

          Ustal wzór sumaryczny alkinu o 3 i 5 atomach węgla oraz narysuj odpowiednie wzory półstrukturalne.

          Etap                              Rozwiązanie

          1.  Podaj wzór ogólny             Wzór ogólny: C H 2n – 2           Wzór ogólny: C H  2n – 2
                                                          n
                                                                                             n
             szeregu homologicznego
             alkinów i liczby atomów        n = 3                             n = 5
             węgla.

          2.  Zapisz wzory sumaryczne       C H (2 · 3) – 2                   C H (2 · 5) – 2
                                             3
                                                                                5
             podanych związków.             wzór: C H 4                       wzór: C H 8
                                                   3
                                                                                      5
          3.  Zapisz atomy węgla           Pamiętaj, że alkiny mają wiązanie potrójne między atomami węgla.
             w linii prostej oraz
             połącz je odpowiednimi         C   C  C                          C   C   C C C
             wiązaniami.

          4.  Uzupełnij wzory               CH    C CH   3                    CH   C CH    2  CH 2  CH
                                                                                                       3
             półstrukturalne atomami                                          lub  CH 3  C  C   CH  2  CH 3
             wodoru.                        Wzory są poprawne. Zgadza się liczba poszczególnych atomów oraz każdy
                                            atom węgla ma wartościowość równą IV.



                                       110



                                                                                                              10.06.2021   11:49:40
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   110                                                          10.06.2021   11:49:40
   0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd   110
   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117