Page 114 - chemia_k8

Etyn (acetylen) − wzory, nazwy i model cz ąsteczki

Etyn to związek chemiczny zbudowany z 2 atomów węgla połączonych ze sobą wiązaniem potrójnym oraz z 2 ato-
mów wodoru. Częściej stosuje się nazwę zwyczajową – acetylen.

Wzór Nazwa Nazwa Wzór Wzór półstrukturalny
Model cząsteczki
sumaryczny systematyczna zwyczajowa strukturalny = wzór grupowy

C H 2 etyn acetylen H C C H CH CH
2

Doświadczenie 21.

Działanie karbidem na wodę i badanie palności otrzymanego produktu gazowego

Sprzęt: probówka, łapa do probówek, palnik, zapałki, łuczywo, łyżeczka, pipety Pasteura z kapilarą
Odczynniki: karbid (węglik wapnia), woda, roztwór fenoloftaleiny
Wykonanie:
zapalone łuczywo
• Do probówki wlej 2 cm wody. karbid
3
• Następnie dodaj 2 lub 3 krople
roztworu fenoloftaleiny.
• Przygotuj zapalony palnik oraz
łuczywo. Nie ogrzewaj zawartości
probówki.
• Do naczynia wrzuć 2−3 kawałki
karbidu (wielkości ziarna ryżu).
• Do wylotu probówki przyłóż
zapalone łuczywo. woda i roztwór
fenoloftaleiny

Obserwacje: Po wrzuceniu karbidu do roztworu wydziela się bezbarwny gaz. Zawartość probówki pieni się i ogrzewa.
Po przyłożeniu zapalonego łuczywa do wylotu probówki pojawia się jasny, żółto-pomarańczowy, kopcący
płomień. Płomień po chwili gaśnie. Wylot naczynia jest bardzo okopcony (na ściankach pojawia się ciemny
nalot). Na dnie naczynia mieszanina rozdziela się na dwie warstwy: malinowej barwy roztwór na górze i biały
osad na dole.

Wnioski: Po wrzuceniu karbidu (węglika wapnia) do wody zaszła reakcja chemiczna zgodna z równaniem:
CaC + 2H O C H + Ca(OH)
2 2 2 2 2
Spalającym się bezbarwnym gazem jest acetylen. Roztwór fenoloftaleiny zmienił zabarwienie na malinowe,
ponieważ powstały wodorotlenek wapnia wysycił ciecz. Ciemny nalot przy wylocie probówki to węgiel,
powstający w trakcie przeważającego spalania niecałkowitego, zgodnego z równaniem reakcji:

2C H + O 4C + 2H O
2 2 2 2
112

10.06.2021 11:49:42
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 112 10.06.2021 11:49:42
0610_881399_chemia_kl8_podrecznik_DRUK.indd 112