Page 122 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

5.1 Ruch i spoczynek

Podejmij temat

Słynne powiedzenie Panta rhei (czyt. panta rei,
‘wszystko płynie’) przypisywane starożytnemu
filozofowi Heraklitowi z Efezu (ok. 540-480
p.n.e.), oznacza, że nic nie stoi w miejscu,
wszystko się zmienia i jest w ciągłym ruchu.
A czy istnieje „absolutny spoczynek”?

Powszechność ruchu
Ruch jest zjawiskiem powszechnym, zachodzi wokół nas nieustannie. Na Zie-
mi poruszają się rozmaite ciała, ludzie, zwierzęta, woda w rzekach. Ruch jest
też obserwowany we Wszechświecie (makroświecie). Ziemia i inne planety
krążą wokół Słońca. Poruszają się całe galaktyki. Poruszają się też ciała w mi-
kroświecie – atomy i cząsteczki. Z ruchem związane są procesy życiowe ludzi,
zwierząt i roślin. I tak np. substancje odżywcze przenikają przez naczynia
włosowate ludzi i zwierząt z układu trawiennego do krwi, a w przypadku
roślin – z gleby przez korzenie do łodyg. Krążenie krwi i procesy wzrostu
wszystkich organizmów żywych także związane są z ruchem. Jak możemy
rozpoznać, czy ciało jest w ruchu?

5.1 Różne ciała w ruchu i w spoczynku

Na zdjęciu widzisz biegnące konie, ich odległość od brzegu maleje, a od krze-
wów i zabudowań po drugiej stronie rzeki – rośnie. Trudno jednak precyzyj-
nie określić, co się dzieje z samolotem. Z kolei drzewo nie zmienia swojego
położenia względem ziemi (il. 5.1). Jeśli ciało zmienia swoje położenie wzglę-
Ruchem nazywamy zmianę położenia
ciała względem innego ciała w miarę dem innego ciała w miarę upływu czasu, to mówimy, że jest w ruchu, jeśli nie
upływu czasu. zmienia położenia – jest w spoczynku.

120