Page 177 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Trzecia zasada dynamiki

Wiesz już, że siły, z jakimi wózki oddziaływały na siebie, mają tę samą war-
tość, ale przeciwne zwroty, co zapisaliśmy za pomocą oznaczenia:

F AB = F BA
lub wektorowo

F AB = –F BA
Indeksy AB i BA wskazują, które z ciał jest źródłem siły, oraz na które
z nich ta siła działa. Znak „–” w zapisie wektorowym oznacza, że siły te mają
przeciwne zwroty.
Przyjęto następujące oznaczenia:

F AB siła, z jaką ciało A
działa na ciało B

A – źródło siły działającej na ciało B – ciało, na które działa siła

Na podstawie dotychczasowych obserwacji i dociekań możemy powie-
dzieć, że:

jeżeli jedno ciało działa na drugie z pewną siłą,
to również drugie ciało oddziałuje na pierwsze siłą równą co do wartości,
o tym samym kierunku lecz przeciwnie zwróconą.
Siły te przyłożone są do dwóch różnych ciał.

W zapisie wektorowym siła wypadkowa
Sformułowany przez nas wniosek znany jest w fizyce jako trzecia zasa- F zawsze jest sumą wektorów.
da dynamiki Newtona. Stosowane są również inne oznaczenia,
np. F 12 . Wtedy obowiązuje ta sama
Siły akcji i reakcji zasada: ciało 1. jest źródłem siły. Siła
Inne nazwy tej zasady: zasada działania i przeciwdziałania lub zasada akcji ta działa na ciało 2. i do niego jest
przyłożona.
i reakcji wypowiadane są następująco: każdemu działaniu, czyli akcji, towa-
rzyszy równe przeciwdziałanie, czyli reakcja.
Musisz pamiętać, że siła działania jest przyłożona do jednego ciała, a siła
jest ciało B, a źródłem
przeciwdziałania do ciała drugiego. Źródłem siły F BA
siły F AB jest ciało A.
Siły akcji i reakcji nigdy się nie równoważą, gdyż przyłożone są
do różnych ciał.
Pływak odpycha wodę, a woda – zgodnie z trzecią zasadą dynamiki – od-
działuje na pływaka, wprawiając go w ruch (il. 6.12). Z im większą siłą pły-
wak działa na wodę, tym siła nadająca pływakowi przyspieszenie jest większa 6.12 Pływak płynie, odpychając
i jego prędkość ma większą wartość. wodę rękami

175