Page 179 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 179
Więcej na temat
Pęd ciała i zasada zachowania pędu
W szybę samochodu uderzyła lecąca mucha i uderzył rzucony przez kogoś kamień. Czy skutki ich uderzeń będą
takie same? Jak pewnie się spodziewasz – nie. Ważna jest również masa tych ciał. Wprowadzono więc wielkość,
która opisuje nie tylko ruch, ale i oddziaływanie ciała – jest nią pęd.
Pęd obliczamy, mnożąc masę ciała przez wartość jego prędkości:
p = m · v
W układzie SI jednostka pędu nie ma własnej nazwy i określona jest następująco:
[p] = [m] · [v]
m m
[p] = 1 kg · 1 = 1 kg
s s
Pęd jest wielkością wektorową o kierunku i zwrocie zgodnym ze zwrotem prędkości ciała.
p = m · v
Można się przekonać, wykonując doświadczenia, że wskutek oddziaływań pomiędzy ciałami (bez udziału sił
zewnętrznych) suma ich pędów nie zmienia się:
Δp = 0, p = const
W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!
Trzecia zasada dynamiki Newtona mówi: 1 Na czym polega różnica między siłami równoważącymi
się a siłami akcji i reakcji?
jeżeli jedno ciało działa na drugie z pewną siłą, to
również drugie ciało oddziałuje na pierwsze siłą równą 2 Oceń prawdziwość podanych zdań.
co do wartości, o tym samym kierunku lecz przeciwnie
zwróconą. Siły te przyłożone są do dwóch różnych ciał. A. Gdy uderzysz pięścią w ścianę i zadziałasz pewną
siłą, to ściana będzie w tym samym czasie działała
F 12 = F 21 lub wektorowo F 12 = –F 21 na twoją pięść siłą o takiej samej wartości.
Znak „–” w zapisie wektorowym oznacza, że siły te mają B. Uderzona ściana się nie poruszy, ponieważ siła jej
przeciwne zwroty. reakcji równoważy siłę akcji.
C. Pływak może poruszać się dzięki temu, że odpycha
Źródłem siły F 12 jest ciało 1. Siła działa na ciało 2. i jest on wodę, a woda odpycha jego.
do niego przyłożona. Źródłem siły F 21 jest ciało 2. Siła
działa na ciało 1. i jest do niego przyłożona. 3 Wskaż przykłady występowania działania
i przeciwdziałania znane ci z codziennego życia.
Trzecia zasada dynamiki nosi również nazwę
zasady akcji i reakcji. Siły akcji i reakcji nigdy się nie 4 Wyszukaj w internecie i spróbuj wykonać
równoważą, gdyż przyłożone są do różnych ciał. doświadczenie demonstrujące zasadę odrzutu.
Wykorzystaj w tym celu przyrządy domowego użytku.
Odrzut to zjawisko wzajemnego oddziaływania ciał
będących w spoczynku, w wyniku którego oddziałujące 5 Dwa wózki, jeden o masie m 1 = 2 kg, a drugi o masie
ciała poruszają się w przeciwne strony z szybkościami m 2 = 8 kg, połączono ściśniętą sprężyną. Po uwolnieniu
zależnymi od ich mas. Zjawisko odrzutu uwidacznia sprężyny wózki rozjechały się w przeciwne strony.
trzecią zasadę dynamiki. Wózek o masie m 2 uzyskał prędkość o wartości 1,5 m .
Jaką wartość prędkości uzyskał wózek o masie m 1 ? s
177