Page 181 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

),
Skoro wydłużenie jest proporcjonalne do wartości siły ciężkości F c , (x ~ F c
to możemy również powiedzieć, że im większe jest wydłużenie sprężyny, tym
większa jest wartość siły sprężystości.

Wartość siły sprężystości, którą sprężyna działa na zawieszone na niej ciało,
jest wprost proporcjonalna do wydłużenia sprężyny:
F ~ x
s

Wykres zależności x(F s )

Spróbujemy teraz narysować wykres zależności wydłużenia sprężyny od warto-
ści działającej na nią siły. Wykonaj doświadczenie dla dwóch różnych sprężyn.

Doświadczenie 47.

Badamy, jak wydłużenie sprężyny zależy od wartości działającej na nią siły

Niezbędne przedmioty: statyw, dwie sprężyny (może być zestaw sprężyn), komplet odważników po 50 g, linijka
Wykonanie:
• Przymocuj sprężynę 1. do statywu i zmierz jej długość.
• Obciąż sprężynę jednym obciążnikiem i zmierz jej długość.
• Oblicz, o ile wydłużyła się sprężyna – odejmij od zmierzonej długości długość początkową sprężyny. Podaj wynik
w centymetrach.
• Dokładaj kolejno po jednym obciążniku i za każdym razem mierz długość sprężyny i obliczaj w ten sam sposób jej
wydłużenie.
• Wyniki pomiarów zapisuj w tabeli (wzór poniżej).
• Powtórz czynności dla sprężyny 2.
N
• Oblicz wartość siły F c dla g = 10 kg
• Wykonaj wykres x(F c )

Wyniki: W jednej ze szkół uzyskano wyniki:

Wydłużenie x Wydłużenie x x (m) 2
Liczba Siła Fc sprężyny 1. sprężyny 2.
obciążników w N 0,16
(szt.) w cm w m w cm w m
0,12
1 0,5 2 0,02 4 0,04 1
0,08
2 1 4 0,04 8 0,08
0,04
3 1,5 6 0,06 12 0,12
4 2,0 8 0,08 16 0,16 0
0,5 1 1,5 2 F c (N)
Wnioski:
• Dla każdej ze sprężyn jej wydłużenie jest wprost proporcjonalne do działającej siły x ~ F c . Im większa siła obciążająca, tym
większa siła sprężystości oraz x ~ F s .
• Dla każdej ze sprężyn nachylenie półprostej wychodzącej z początku układu współrzędnych jest inne.

179