Page 183 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 183

6.5    Wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała




          Podejmij temat                      O O  Czym są opory ruchu?
                                              O O  Dlaczego mokre mydło trudno utrzymać w ręku?





          Opory ruchu

          Niebagatelny wpływ na ruch ciał mają opory ruchu występujące pomię-        Oporami ruchu nazywamy wszystkie
         dzy obiektem poruszającym się po ziemi lub w powietrzu. Zmniejszają one     siły działające na poruszające się
          wartość prędkości ruchu pojazdów i ludzi. Idący człowiek odczuwa te opory   ciało fizyczne, które przeciwdziałają
          szczególnie mocno, gdy porusza się pod wiatr. Z drugiej strony siły te ułatwiają   poruszaniu się tego ciała.
         hamowanie pojazdów, to one mają wpływ np. na wyhamowanie wahadłowca
         (w tym celu instalowane są specjalne spadochrony). Na ciała poruszające się
         w wodzie działa opór wody. Wartość sił oporu w powietrzu i wodzie
         zależy od prędkości i kształtu poruszającego się ciała.




          Doświadczenie 48.

          Badamy siłę oporu powietrza

          Niezbędne przedmioty:  kartki papieru A4 (może być cienka bibuła), nitka, igła, nożyczki, plastelina, dwie jednakowe monety
                               (niekoniecznie)


          Wykonanie:
          •  Przygotowanie spadochronu.
             Wytnij z kartki papieru kwadrat o boku ok. 20 cm. Przygotuj 4 nitki o długości ok. 30 cm. Zrób dziurki w rogach kartki,
             przeciągnij i przywiąż nitki. Zwiąż razem drugie końce nitek i przymocuj do nich kulkę plasteliny. Możesz wbić w plastelinę
             monetę. W ten sam sposób przygotuj identyczny drugi spadochron.
          •  Puść spadochrony z tej samej wysokości (ok. 2 m); obserwuj ich spadek i czas, w którym dotrą na podłogę.
          •  Następnie zgnieć w kulkę jeden ze spadochronów i ponownie upuść obydwa spadochrony z tej samej wysokości.
          •  Teraz zgnieć drugi spadochron i znów upuść je z tej samej wysokości.
          •  Doświadczenie możesz wykonać również z dwiema kartkami papieru A4, bez wykonywania spadochronów. Kartki
             papieru należy przed ich upuszczeniem ustawiać poziomo do powierzchni ziemi.
          Obserwacje:
          •  Dwa rozłożone spadochrony spadają jednocześnie na podłogę.
          •  Zgnieciony spadochron spada szybciej niż rozłożony.
          •  Dwa zgniecione spadochrony spadają na podłogę jednocześnie, ale w krótszym czasie niż rozłożone.

          Wnioski:
          •  Na dwa identyczne spadochrony działa taka sama siła oporu.
          •  Zmniejszenie siły oporu powietrza (zgniecenie kulki papieru) powoduje, że wypadkowa siła działająca w dół jest większa
             i ciała w krótszym czasie docierają do podłogi.
          •  Wartość siły oporu powietrza zależy od kształtu ciała poruszającego się w powietrzu i od wielkości powierzchni tego ciała.

                                                                                   181
   178   179   180   181   182   183   184   185   186   187   188