Page 227 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Część II
• Powtórz doświadczenie dla kulki
o większej masie, spuszczając ją
z tej samej wysokości.
• Tym razem również zaznacz
położenie drewnianego klocka.

Część III
• Powtórz doświadczenie,
spuszczając małą kulkę z równi
o większej wysokości niż w części I.
• Zaznacz położenie drewnianego
klocka i porównaj z poprzednimi
położeniami.

Obserwacje: Kulka, uderzywszy w klocek, przesunęła go, wykonując nad nim pracę. Kulki z części II i III doświadczenia miały
większą szybkość, przy uderzeniu w klocek, i przesunęły klocek dalej niż w części I .

Wnioski: Przemieszczenie, a więc i praca wykonana nad klockiem są tym większe, im większa jest masa kulki i wartość
prędkości, z jaką uderza ona w klocek. Wynika stąd, że energia kinetyczna ciała zależy od jego masy
i wartości prędkości, z jaką ono się porusza.

Jak obliczamy energię kinetyczną?
Wiesz już, że energia kinetyczna ciała zależy od jego masy i wartości prędko-
ści, z jaką ono się porusza. Ciała będące w spoczynku mają energię kinetycz-
ną równą zeru.

Energia kinetyczna ciała jest wprost proporcjonalna do masy ciała
i kwadratu jego wartości prędkości.

Energię kinetyczną ciała możemy obliczyć ze wzoru:

E = m · v 2
k
2
E k – energia kinetyczna, m – masa ciała, v – wartość prędkości Jednostką energii kinetycznej jest dżul:
kg · m 2
= 1 N · m = 1 J
[E k] = 1
s 2
Oznacza to, że ciało o dwukrotnie większej masie przy takiej samej war-
tości prędkości ma dwukrotnie większą energię kinetyczną. Z kolei dla ciała
o masie m przy dwukrotnym wzroście jego szybkości energia kinetyczna roś-
nie czterokrotnie, a przy trzykrotnym wzroście szybkości jego energia rośnie
aż dziewięć razy. Pamiętajmy, że przy większej masie, np. samochodu, więk-
sza jest siła nacisku na podłoże, a więc i większa siła tarcia. Wraz ze wzrostem
siły tarcia wzrasta ilość spalanego paliwa.

225