Page 83 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Zjawisko odbicia fal

Po natrafieniu na przeszkodę fala ulega odbiciu, zmieniając kierunek roz-
chodzenia się fali lub choćby tylko swój zwrot. Jeśli wzbudzisz impuls falowy
na wężu przymocowanym jednym końcem do ściany (il. 2.15), zauważysz, że
impuls odbity jest odwrócony. Oznacza to, że impuls, który dotarł do prze-
szkody (ściany) jako „grzbiet”, odbija się od niej „doliną”, zaś ten, który dotarł
jako „dolina”, odbija się od niej jako „grzbiet” (il. 2.20).
Odbiciu ulegają także fale biegnące po powierzchni wody. Wzbudzony
za pomocą linijki impuls falowy dociera do przeszkody jako fala płaska. Na
rysunkach widzisz odbicie fali płaskiej od metalowej przeszkody ustawionej
prostopadle (il. 2.21) i ukośnie (il. 2.22) do kierunku jej rozchodzenia. Fala
odbita, po odbiciu od przeszkody ustawionej ukośnie, porusza się w innym 2.20 Odbicie impulsu falowego od
kierunku niż fala padająca. przeszkody

b
a

2.21 Kierunek rozchodzenia się 2.22 Kierunek rozchodzenia się fali
fali po odbiciu od przeszkody po odbiciu od przeszkody ustawionej
ustawionej prostopadle do kierunku jej ukośnie do kierunku jej rozchodzenia
rozchodzenia

Kąt zawarty między kierunkiem fali padającej a prostą prostopadłą do
płaszczyzny wystawioną w punkcie padania to kąt padania a, zaś kąt zawarty
między kierunkiem fali odbitej a normalną to kąt odbicia b (il. 2.23).

Fale po dotarciu do przeszkody odbijają się od niej tak,
że kąt odbicia jest równy kątowi padania i kąty te leżą w jednej płaszczyźnie. do powierzchni odbijającej

Zauważ, że zjawisko odbicia impulsów falowych i piłki od przeszkody od- prosta prostopadła
bywa się w oparciu o to samo prawo, o czym dowiesz się więcej w toku dalszej
nauki.
Fale ulegają też innym zjawiskom – dyfrakcji, czyli ugięciu na szczelinach kierunek padania fali kierunek odbicia fali
a b
lub przeszkodach o małych rozmiarach (na przykład na kamieniu) – i interfe-
rencji, czyli nakładaniu się. Zjawisko to może doprowadzić do wzmocnienia a = b
impulsów lub ich do wygaszenia. Fale ulegają też załamaniu, o czym będziesz
się uczył pod koniec klasy ósmej. 2.23 Prawo odbicia fali

81