Page 113 - historia 6

Upadek znaczenia Rzeczypospolitej
Załamanie gospodarcze oraz narastający kryzys polityczny przy-
czyniły się do upadku znaczenia Rzeczypospolitej w Europie. Jego
przejawem było coraz częstsze wtrącanie się innych państw w we-
wnętrzne sprawy naszego kraju. Winni byli temu magnaci, którzy
knuli intrygi przeciwko królowi na obcych dworach. Jedną z takich
osób był Hieronim Radziejowski, skłócony z Janem Kazimierzem.
Po wyjeździe z Polski namówił on króla Szwecji Karola Gustawa
do najazdu na Polskę, a potem doradzał mu w czasie potopu.
Prawdziwą chorobą ustroju Rzeczypospolitej stała się jednak elek-
cyjność tronu. Wybierani władcy mieli słabą pozycję; nierzadko byli
zależni od magnackich stronnictw wspieranych przez obce kraje. Stronnictwo – partia,
Ponadto elekcje przyciągały uwagę europejskich potęg, m.in. Francji ugrupowanie skupiające osoby
i Austrii. Państwa te różnymi środkami, np. za pomocą przekupstwa, o podobnych poglądach,
starały się przeforsować swoich kandydatów do polskiego tronu. Pro- walczących o wspólne cele
wadziło to do osłabienia władzy centralnej, zamętu i nieraz groziło i interesy.
wybuchem wojny domowej.

W skrócie
Łańcut – rezydencja
Wojny doprowadziły do śmierci wielu ludzi, ogromnych zniszczeń magnacka
i głodu. Stały się przyczyną poważnego kryzysu gospodarczego
Rzeczypospolitej, który pogłębiała mało wydajna gospodarka.

W drugiej połowie XVII wieku umocniła się pozycja magnatów
w Rzeczypospolitej. Uzależnili oni od siebie część szlachty i zyskali
wpływ na politykę sejmów.
Potężnym narzędziem w ręku magnatów było liberum veto. Jego
stosowanie uniemożliwiało skuteczną pracę sejmu i prowadziło
do anarchii w państwie.
Jerzy Lubomirski, który zapisał
się negatywnie w naszej historii,
był właścicielem wspaniałej po-
Czy już umiesz?
siadłości w Łańcucie. Łańcucki
1 Opisz skutki wojen prowadzonych w XVII wieku. Podziel zamek jest jedną z najpiękniej-
je na gospodarcze, społeczne i polityczne. Wyciągnij wnioski. szych rezydencji arystokratycz-
nych w Polsce. Słynie z dosko-
2 Siedemnaste stulecie jest nazywane srebrnym wiekiem.
Czy zgadzasz się z tym określeniem? Uzasadnij odpowiedź. nale zachowanych wnętrz oraz
bogatej kolekcji pojazdów kon-
3 Spróbujcie jednomyślnie podjąć decyzję w jakiejś sprawie ważnej nych. Zespół pałacowy otoczo-
dla wszystkich uczniów waszej klasy. Wolno wam zastosować
liberum veto. Czy dojdziecie do porozumienia? Jaki w związku ny jest przez malowniczy, zabyt-
z tym nasuwa się wniosek? kowy park.

111

0618_881295_historia_kl6.indd 111 18.06.2019 11:08:00