Page 157 - historia 6

Wybuch wielkiej wojny północnej
Plany Augusta II dotyczące wojny ze Szwecją poparł car Piotr I. Na początku 1700 roku armie saska i ro-
syjska wkroczyły do Inflant, co zapoczątkowało wielką wojnę północną (1700–1721). Wojska szwedz-
kie szybko odparły atak, a następnie uderzyły na Rzeczpospolitą, choć formalnie pozostała ona neutralna.
August II przystąpił bowiem do antyszwedzkiego sojuszu nie jako król Polski, ale wyłącznie jako elektor
Saksonii. Dla Szwedów nie miało to jednak żadnego znaczenia. Wiosną 1702 roku opanowali oni znaczną
część Polski, zajęli Warszawę i Kraków. Wielu magnatów i szlachciców przeszło na stronę wroga.
Pod naciskiem Karola XII w 1704 roku szlachta zdetronizowała Augusta II i wybrała na króla Polski
wojewodę poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego. Nowy władca był całkowicie posłuszny szwedz-
kiemu królowi i podporządkował nasz kraj jego decyzjom. Pomimo koronacji Leszczyńskiego część
szlachty wciąż uważała Augusta za prawowitego władcę. W kraju rozgorzała wojna domowa. Stronnicy
obu monarchów zwalczali się wzajemnie przy pomocy obcych wojsk. Zwolennicy Leszczyńskiego byli
wspierani przez Szwedów, zaś stronnicy jego konkurenta – przez Rosjan, którzy wkroczyli na Litwę.
W 1706 roku przewagę zdobył Leszczyński. Wówczas Szwedzi zajęli dziedziczne królestwo Augusta –
Saksonię, a król zrzekł się polskiej korony.

W jaki sposób przedstawiono
obu władców na obrazach?
Jakie ich cechy zostały uwypu-
klone? Czemu to miało służyć?

Ciekawe!
August II Mocny – król Polski w latach Stanisław Leszczyński – król Polski
W czasach saskich mawiano:
1697–1706 i 1709–1733 w latach 1704–1709 i 1733–1736
Jeden do Sasa, a drugi do Lasa.
Powiedzenie to upowszechni-
W 1709 roku skończyło się pasmo szwedzkich sukcesów. W bitwie ło się w związku z powstaniem
pod Połtawą na Ukrainie armia króla Karola XII została rozbita dwóch obozów: zwolenników Au-
przez Rosjan. W nowych okolicznościach August II odzyskał tron gusta II (Sasa) i stronników Sta-
i przy pomocy wojsk saskich i rosyjskich wyparł Szwedów z Polski. nisława Leszczyńskiego (Lasa).
Leszczyński musiał uciekać z kraju. Wojna północna toczyła się jesz- Dziś używamy go w sytuacji, gdy
cze długie lata, ale już nie na terytorium Rzeczypospolitej. Zakończył ludzie prezentują na jakiś temat
ją rosyjsko-szwedzki pokój w Nystad z 1721 roku. Był on wielkim sprzeczne poglądy, niedające się
sukcesem Piotra I, ale Augustowi nie przyniósł żadnych korzyści. ze sobą pogodzić.

155

0618_881295_historia_kl6.indd 155 18.06.2019 11:09:02