Page 114 - historia 7

Autonomia galicyjska

W drugiej połowie XIX w. największymi swobodami cieszyli się Polacy miesz-
kający w Galicji. Był to jeden ze skutków reform przeprowadzonych w Austrii
(od 1867 r. Austro-Węgry) i efekt złagodzenia polityki władz wobec narodów
zamieszkujących monarchię. Wielkie znaczenie miały tu zabiegi naszych po-
lityków, m.in. Agenora Gołuchowskiego.
Ostateczny kształt autonomii galicyjskiej ustalił się w latach 60. i 70.
Cesarz Franciszek Józef XIX w. W polskich rękach znalazły się urzędy, gdzie można było oficjalnie roz-
(w mundurze i czapce z zielonym mawiać w języku ojczystym. Powołano władze autonomii – Sejm Krajowy (or-
pióropuszem) podczas wizyty gan ustawodawczy) i Wydział Krajowy (organ wykonawczy sejmu). Instytucje
w gmachu Sejmu Krajowego
we Lwowie w 1880 r. Obraz te, zdominowane przez Polaków, miały szerokie uprawnienia w dziedzinie go-
Henryka Rodakowskiego. spodarki, oświaty i kultury. Władze austriackie reprezentował jedynie namiest-
nik. Polacy mieli swoich przedstawicieli również w parlamencie austriackim.
W Galicji bez przeszkód mogły się rozwijać polska oświata, nauka i kul-
tura. Spolonizowano uczelnie wyższe, w tym uniwersytety w Krakowie oraz
we Lwowie. W Krakowie powstały Akademia Sztuk Pięknych i ważna in-
stytucja naukowa – Akademia Umiejętności. Można było bez przeszkód
organizować uroczystości narodowe i rocznice. Licznie przybywali tu miesz-
kańcy innych zaborów, którzy chcieli się kształcić. Wiele osób z zaborów pru-
skiego i rosyjskiego w Galicji znalazło schronienie przed represjami.

Akademia Sztuk Pięknych
W skrócie
w Krakowie
Represje po powstaniu styczniowym: ograniczenie odrębności
Kongresówki, rusyfikacja szkolnictwa, konfiskata majątków.

Kulturkampf w zaborze pruskim i opór polskiego społeczeństwa.

Germanizacja szkolnictwa i administracji w zaborze pruskim; próby
likwidacji polskiej własności ziemskiej.

Autonomia Galicji – swobodny rozwój polskiej oświaty, nauki i kultury.
Krakowska Akademia Sztuk Pięknych
jest najstarszą polską uczelnią plastycz- Czy już umiesz?
ną. Powstała w 1818 r. i początkowo dzia-
łała w ramach Uniwersytetu Jagielloń- 1 Omów politykę Rosjan wobec Polaków w Królestwie Polskim i na ziemiach
skiego. W 1873 r. została przekształcona zabranych. Jakie były jej cele?
w samodzielną placówkę naukową. Jej 2 Wyjaśnij, na czym polegała polityka Kulturkampfu. Przeciw komu była
pierwszym dyrektorem był Jan Matejko. wymierzona? Kto i dlaczego ją prowadził?
Malarz przyczynił się do rozwoju uczel-
ni i zainicjował budowę jej własnego 3 Opisz metody walki władz niemieckich z Polakami w zaborze pruskim.
gmachu (na zdjęciu). Z Akademią Sztuk Które z nich – twoim zdaniem – najbardziej zagrażały polskiemu bytowi
narodowemu?
Pięknych w Krakowie byli związani wiel-
cy polscy artyści, np. Józef Chełmoński, 4 Porównajcie sytuację Polaków mieszkających w drugiej połowie XIX w.
Julian Fałat czy Leon Wyczółkowski. w poszczególnych zaborach.

112

02.06.2020 10:22:28
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 112 02.06.2020 10:22:28
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 112