Page 120 - historia 7
P. 120

Gospodarka na ziemiach polskich



        W Królestwie Polskim najprężniej rozwijał się przemysł włókienniczy, metalowy i maszynowy,                                 Do największych ośrodków produkcyjnych na ziemiach polskich należały wówczas Warszawa, Łódź
        natomiast w zaborze pruskim – rolno-spożywczy. W Galicji pod koniec XIX w. na większą skalę                                i Poznań. Na przełomie wieków XIX i XX miasta te stały się dużymi centrami przemysłu.
        zaczęto wydobywać ropę naftową. Tamtejsze zakłady naftowe były jednymi z pierwszych na świecie.
                                                                                               Jez.
                                                                                              Pejpus
                                                                                                                                                                                                  Wydajność z 1 ha ziemi w trzech zaborach
                                                                                                       Psków
   Alborg                                                                                                                                                                                         na początku XX wieku
             Zabór pruski                                                                                                            Zabór rosyjski
             ok. 4 mln mieszkańców1                                                                                                  (ziemie zabrane)                                               Królestwo       Galicja
                                                                                  Ryga                                               ok. 20 mln mieszkańców                                          Polskie      Zachodnia      Wielkopolska
             Struktura narodowościowa:
             52% Niemców, 47,5% Polaków, 0,5% Żydów                                                                                  Struktura narodowościowa:
             Uwłaszczenie chłopów: pierwsza połowa XIX w.        Libawa                     Dźwina                                   37% Ukraińców, 20% Białorusinów,
             (obciążenie chłopów kosztami wykupu ziemi)                                                                              15% Polaków, 13% Żydów, 6% Litwinów, 4% Rosjan,
             Odsetek analfabetów: 3%                                                                                                 5% innych
                                                           Kłajpeda                                       Połock                     Uwłaszczenie chłopów: od 1861 r.                          ŻYTO
                                                             e
                          Bornholm                  y  c  k  i              L  i  t  w  a                       Witebsk              (obciążenie chłopów kosztami wykupu)
                          M o r z e     B a ł t                          Niemen  Kowno  Kolej Warszawsko-Petersburska  R             Odsetek analfabetów: 60%                                          11 q          11 q           18 q

                     Rugia                                   Królewiec                                                       Smoleńsk
                            Kołobrzeg        Gdańsk                                     Wilno
                                                       Elbląg
                                              Tczew
                                                         Olsztyn                                 Mińsk
                          Szczecin                           Y                  Grodno
                       Odra           U           S                                                      O                                                                                     ZIEMNIAKI
               P           R             Bydgoszcz  Toruń                    Supraśl                                                                   Orzeł
             BERLIN                    Wapno      Ciechocinek    Narew  Białystok
                                        Inowrocław  Wisła  M                         B   i  a  ł  o  r  u  ś                                                    GOSPODARKA NA ZIEMIACH
                                                                                                                                                                    Woroneż
                                  Poznań                                                                              Dniepr                                    POLSKICH w drugiej połowie
                                                        Kolej Nadwiślańska
                                        Środa              a z o w s z e  Bug                                                                                           XIX wieku                      95 q           115 q         158 q
                               Kościan        Warta                                               Prypeć        Mozyrz                                           0        100     200 km
                                                         -Wiedeńska Warszawa
                                             Kalisz Zgierz
           Lipsk                 Wielkopolska          Kolej Warszawsko-       Brześć Litewski                      S
                                  Leszno
                            Żagań                 Łódź     Pilica                                                                 Desna                            granice Rzeczypospolitej             = 2q            = 10q
                     Zgorzelec              Sieradz  Pabianice                                                                                                     przed 1772 r.
             Drezno                  Wrocław                                                                                                                       granice państw                  q - 1 kwintal to 100 kilogramów.
                                 Ś                                      Lublin
                            Świdnica                 Starachowice                                                                                                  granice państw zaborczych
                          Wałbrzych  l      Opole       Kielce                                                                                                                                    Źródło danych użytych na mapie i w tabeli:
                                     Brzeg
                                  Bielawaą         Częstochowa  Ostrowiec  Zamość    Łuck                              Kijów    J                    Charków       obszar Królestwa Polskiego     A. Radziwiłł, W. Roszkowski, Historia 1871–1939.
                                             Bytom                                        W ołyń                                                               Ważniejsze ośrodki przemysłu:      Podręcznik dla szkół średnich, Warszawa 2003;
                 Praga    Łaba            s        Sosnowiec        San                                                                                                                           A. Chwalba, Historia Polski 1789–1918, Kraków 2001
                                           Katowice
                                      Racibórz        Kraków                                          Żytomierz    U    k    r   a    i   n    a                   hutniczego
                                             k             Bochnia G  a  l  i  c  j  a
                                                   Wieliczka  Jasło                                                                Dniepr          Połtawa         maszynowego
                              Ołomuniec    Cieszyn  Bielsko  Gorlice  Krosno     Lwów                                                        A                     stoczniowego  Ługańsk     1.     Wymień gałęzie przemysłu, które rozwijały się
                                                                      Sanok
                                                                                                                                                                        Ałczewsk
                                                                               Zabór rosyjski                                                                      włókienniczego            2.   na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX w.
                                                                                                                                                                                                    Podaj różnice między zaborami dotyczące
             Zabór austriacki                                          Borysław  (Królestwo Polskie)                                                               rolno-spożywczego              wydajności upraw z hektara i poziomu
                                                                                                                                                                  Juzowka
             ok. 8 mln mieszkańców                             Koszyce         ok. 12 mln mieszkańców                                                          Ważniejsze ośrodki wydobywcze:     analfabetyzmu. Przedstaw wnioski.
                                                                                                                                                                  (Donieck)
                                                                                                                                                                   górnictwa naftowego
             Struktura narodowościowa: 50% Polaków,                            Struktura narodowościowa:                                                                  Rostów nad Donem   3.     Wyjaśnij, czym można uzasadnić koncentrację
                                                                                                                                                                                                  jednego rodzaju przemysłu w tym samym rejonie,
             40% Ukraińców, 10% Żydów                     A USTR O-            80% Polaków, 14% Żydów, 6% innych               Boh                                 węgla kamiennego               np. włókienniczego w Królestwie Polskim
             Uwłaszczenie chłopów: od 1848 r.              -WĘGRY              Uwłaszczenie chłopów: od 1864 r.                                                    rud żelaza                     czy rolno-spożywczego w Poznańskiem.
             (chłopów nie obciążono kosztami wykupu)      Cisa                 (chłopów nie obciążono kosztami wykupu)                                             kopalnie i warzelnie soli  4.     Odszukaj informacje na temat rozwoju gospodar-
             Odsetek analfabetów: 50%                                          Odsetek analfabetów: 70%                                                            okręgi przemysłowe             czego w swojej okolicy na przełomie wieków XIX
                                                                                                                                                                   ważniejsze linie kolejowe      i XX. Ustal, kiedy w pobliżu twojego miejsca
                                                                                                                                                                   (ok. 1900 r.)
                                                                                                                                                                                                  zamieszkania powstała pierwsza linia kolejowa.
        1 Dane z 1910 r.
                                       118
                                                                                                              02.06.2020   10:22:34
   0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd   118
   0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd   118                                                                   02.06.2020   10:22:34
   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125