Page 49 - historia 7

Podczas nocy listopadowej postawy Polaków były rozmaite. Arystokraci Ciekawe!
i bogaci mieszczanie odnosili się z niechęcią do powstania. Swój sprzeciw
wyrażali niektórzy wyżsi rangą oficerowie. Sześciu generałów napotkanych
przez podchorążych na ulicach Warszawy poniosło śmierć, gdy odmówili
objęcia dowództwa nad walczącymi. W mieście doszło też do bratobójczych
walk. Część oddziałów stacjonujących w stolicy poparła bowiem powstańców,
a część pozostała wierna Konstantemu. O losach powstania tej nocy zdecydo-
wało przyłączenie się do walki uboższych warszawian.

Ukształtowanie władz powstańczych i detronizacja cara

Kilka dni po wydarzeniach nocy listopadowej ukształtował się powstańczy
Rząd Tymczasowy z księciem Adamem Jerzym Czartoryskim na czele. Dnia 7 lutego 1831 r. sejm Królestwa
Dyktatorem powstania ogłosił się popularny dowódca gen. Józef Chłopicki, ustanowił kokardę narodową. Znak ten
uczestnik wojen napoleońskich. W Warszawie panowała atmosfera rewolu- miał jednoczyć wszystkich Polaków
cyjna, głoszono patriotyczne hasła. Jednak Chłopicki i członkowie rządu nie w walce z zaborcą. Kokarda miała ko-
podzielali tych nastrojów. Decyzję o wywołaniu powstania uważali za nie- lor biało-czerwony. Barwy te nie zostały
odpowiedzialną. W ewentualne zwycięstwo nie wierzyli. Z tych powodów wybrane przypadkowo – nawiązywały
bowiem do herbów Królestwa Polskie-
ich działania przebiegały dwutorowo. Z jednej strony organizowali nowe go i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
oddziały powstańczej armii, z drugiej – prowadzili rozmowy z carem Mi- Kilkanaście dni później – 19 lutego 1831 r.
kołajem I (do Petersburga pojechała polska delegacja). Zwołano też sejm, by – sejm ustanowił godło państwowe (po-
wzmocnić pozycję Polaków w tych rozmowach. Jednak władca Rosji stanow- wyżej). W dwupolowej tarczy umiesz-
czo odrzucił polskie postulaty przestrzegania konstytucji i przyłączenia ziem czono Orła Białego w koronie i Pogoń.
zabranych do Królestwa Polskiego. Od „buntowników”, jak określił powstań- W ten sposób nawiązano do tradycji
unii polsko-litewskiej.
ców, domagał się bezwarunkowej kapitulacji. W tej sytuacji 25 stycznia
1831 r. sejm zdetronizował władcę. Jego kompetencje przejął powołany kilka
dni później Rząd Narodowy, na którego czele stanął Czartoryski. Detroni-
zacja Mikołaja oznaczała początek wojny z Rosją.

Uchwała sejmu o detronizacji Mikołaja I z 25 stycznia 1831 roku
Najświętsze, najuroczystsze umowy tyle tylko są nienaruszonymi, ile wiernie
dotrzymanymi ze stron obydwóch. Długie cierpienia Nasze znane Światu ca-
łemu, przysięgą zaręczone przez dwóch Panujących [Aleksandra i Mikołaja],
a pogwałcone tylekroć swobody, nawzajem i Naród Polski od wierności dziś
Panującemu uwalniają. Wyrzeczone na koniec przez samego Cesarza Mikołaja
słowa, że pierwszy ze strony naszej wystrzał stanie się na zawsze zatracenia Pol-
ski hasłem, odejmując nam wszelką sprostowania krzywd naszych nadzieję, nie
zostawią jak rozpacz szlachetną.
Naród zatem Polski, na Sejm zebrany, oświadcza: iż jest niepodległym Lu-
dem i że ma prawo temu Koronę Polską oddać, którego godnym jej uzna [...].

Źródło: Uchwała sejmu o detronizacji Mikołaja I, w: Wiek XIX w źródłach…
Detronizacja Mikołaja I przez sejm
Wyjaśnij, w jaki sposób sejm uzasadnił decyzję o detronizacji cara. Królestwa Polskiego

47

02.06.2020 10:20:40
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 47
0602_881435_historia_kl7_DRUK.indd 47 02.06.2020 10:20:40