Page 124 - historia 8
P. 124

Zmiany polityczno-gospodarcze w Chinach

                                            Mao skupił w swoich rękach najważniejsze funkcje państwowe. Wobec grup,
                                            które  mogły  zagrozić  jego  pozycji,  stosował  terror.  Represje  dotknęły  du-
                                            chownych, przedsiębiorców i intelektualistów, a także członków partii komu-
                                            nistycznej. Prowadzono też walkę z religią, zwłaszcza z chrześcijaństwem.
                                            Ludzie uznawani za zagrożenie dla systemu byli zamykani w obozach kon-
                                            centracyjnych lub padali ofiarą samosądów. Rząd rozpętał przeciw nim ostrą
                                            kampanię propagandową.
                                               Po wojnie Mao przystąpił do odbudowy gospodarki. Równocześnie zaczął
                                            ją upodabniać do sowieckiej. Wprowadził centralne planowanie. Zapocząt-
                                            kował industrializację, znacjonalizował fabryki i stopniowo likwidował wolny
                                            handel. Na wsi przeprowadził reformę rolną. Odebrano ziemię bogatszym
                                            gospodarzom i podzielono ją między ubogich chłopów. Miliony zamożniej-
                                            szych rolników zamordowano lub zesłano do obozów pracy. W połowie lat
        Produkcja stali w dymarkach         50. XX w. przeprowadzono kolektywizację rolnictwa. Chłopi, którzy dopiero
        w czasie „wielkiego skoku”.
        Okazało się, że stal uzyskiwana     co uzyskali ziemię na własność, musieli ją oddać.
        w prymitywnych urządzeniach            Z czasem Mao zdecydował się na nietypowy eksperyment gospodarczy.
        nie nadawała się do użytku.         W  1958  r.  zainicjował  program  „wielki  skok”.  Celem  miało  być  prze-
                                            kształcenie  Chin  z  kraju  rolniczego  w  przemysłowy.  Przywódca  zamierzał
                                            kilkukrotnie zwiększyć produkcję stali i żelaza. Do realizacji tego zadania za-
                                            angażowano 100 milionów chłopów. Na rozkaz Mao porzucili oni swoje go-
        Komuny ludowe – wiejskie jednostki   spodarstwa i wstąpili do komun ludowych, które organizowały wytop żelaza
        administracyjne i gospodarcze tworzone   w prymitywnych piecach – dymarkach. Skutki „wielkiego skoku” były fatalne.
        w Chinach w okresie „wielkiego      Zaniechanie przez chłopów zajęć rolniczych spowodowało spadek produkcji
        skoku”. Liczyły po kilkadziesiąt tysięcy   rolnej. Kryzys pogłębiły klęski żywiołowe: susze i powodzie. Zapanował głód,
        chłopów. Komuny organizowały opiekę
        nad dziećmi i posiłki, podczas gdy ich   który mógł pochłonąć nawet 30 milionów ofiar. Jednocześnie spadła produkcja
        członkowie pracowali przy wytopie   przemysłowa. Fachowcy i robotnicy musieli bowiem opuścić fabryki i prze-
        żelaza.                             nieść się na wieś, by udzielić wsparcia technicznego komunom. Nie osiągnięto
                                            celów wyznaczonych w planie. Szybko zrezygnowano z jego realizacji.


                                                   Relacje Chin z ZSRS i USA
                                            Pomimo ustanowienia ustroju komunistycznego Mao nie podporządkował się
                                            ZSRS. Współpracował jednak, szczególnie w latach 40. i 50. XX w., z So-
                                            wietami i krajami bloku wschodniego na polu gospodarki i nauki. Wówczas
        Ciekawe!                            miało to duże znaczenie dla powodzenia chińskich przedsięwzięć przemysło-
                                            wych i odbudowy kraju ze zniszczeń. W kolejnych dekadach współpracę tę
        Przez 26 lat Tajwan reprezentował Chi-
        ny w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Do-  zarzucono. Wiązało się to z pogorszeniem relacji sowiecko-chińskich. Kraje
        piero w 1971 r. ChRL zajęła jego miejsce.  zaczęły rywalizację o przywództwo w świecie komunistycznym.
                                               Źle  układały  się  relacje  amerykańsko-chińskie.  Za  legalny  rząd  Chin
                                            USA uznawały władze Republiki Chińskiej, które schroniły się na pobliskiej
                                            wyspie Tajwan. Ponadto Waszyngton nałożył embargo na ChRL i zabronił
        Embargo – zakaz przywozu
        lub wywozu określonych towarów      swoim obywatelom wyjazdów do tego kraju. Dopiero w latach 70. XX w.
        do jakiegoś państwa lub grupy państw.  USA wycofały swe poparcie dla Tajwanu i uznały rząd ChRL.

                                      122
   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129