Page 124 - historia 8
P. 124
Zmiany polityczno-gospodarcze w Chinach
Mao skupił w swoich rękach najważniejsze funkcje państwowe. Wobec grup,
które mogły zagrozić jego pozycji, stosował terror. Represje dotknęły du-
chownych, przedsiębiorców i intelektualistów, a także członków partii komu-
nistycznej. Prowadzono też walkę z religią, zwłaszcza z chrześcijaństwem.
Ludzie uznawani za zagrożenie dla systemu byli zamykani w obozach kon-
centracyjnych lub padali ofiarą samosądów. Rząd rozpętał przeciw nim ostrą
kampanię propagandową.
Po wojnie Mao przystąpił do odbudowy gospodarki. Równocześnie zaczął
ją upodabniać do sowieckiej. Wprowadził centralne planowanie. Zapocząt-
kował industrializację, znacjonalizował fabryki i stopniowo likwidował wolny
handel. Na wsi przeprowadził reformę rolną. Odebrano ziemię bogatszym
gospodarzom i podzielono ją między ubogich chłopów. Miliony zamożniej-
szych rolników zamordowano lub zesłano do obozów pracy. W połowie lat
Produkcja stali w dymarkach 50. XX w. przeprowadzono kolektywizację rolnictwa. Chłopi, którzy dopiero
w czasie „wielkiego skoku”.
Okazało się, że stal uzyskiwana co uzyskali ziemię na własność, musieli ją oddać.
w prymitywnych urządzeniach Z czasem Mao zdecydował się na nietypowy eksperyment gospodarczy.
nie nadawała się do użytku. W 1958 r. zainicjował program „wielki skok”. Celem miało być prze-
kształcenie Chin z kraju rolniczego w przemysłowy. Przywódca zamierzał
kilkukrotnie zwiększyć produkcję stali i żelaza. Do realizacji tego zadania za-
angażowano 100 milionów chłopów. Na rozkaz Mao porzucili oni swoje go-
Komuny ludowe – wiejskie jednostki spodarstwa i wstąpili do komun ludowych, które organizowały wytop żelaza
administracyjne i gospodarcze tworzone w prymitywnych piecach – dymarkach. Skutki „wielkiego skoku” były fatalne.
w Chinach w okresie „wielkiego Zaniechanie przez chłopów zajęć rolniczych spowodowało spadek produkcji
skoku”. Liczyły po kilkadziesiąt tysięcy rolnej. Kryzys pogłębiły klęski żywiołowe: susze i powodzie. Zapanował głód,
chłopów. Komuny organizowały opiekę
nad dziećmi i posiłki, podczas gdy ich który mógł pochłonąć nawet 30 milionów ofiar. Jednocześnie spadła produkcja
członkowie pracowali przy wytopie przemysłowa. Fachowcy i robotnicy musieli bowiem opuścić fabryki i prze-
żelaza. nieść się na wieś, by udzielić wsparcia technicznego komunom. Nie osiągnięto
celów wyznaczonych w planie. Szybko zrezygnowano z jego realizacji.
Relacje Chin z ZSRS i USA
Pomimo ustanowienia ustroju komunistycznego Mao nie podporządkował się
ZSRS. Współpracował jednak, szczególnie w latach 40. i 50. XX w., z So-
wietami i krajami bloku wschodniego na polu gospodarki i nauki. Wówczas
Ciekawe! miało to duże znaczenie dla powodzenia chińskich przedsięwzięć przemysło-
wych i odbudowy kraju ze zniszczeń. W kolejnych dekadach współpracę tę
Przez 26 lat Tajwan reprezentował Chi-
ny w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Do- zarzucono. Wiązało się to z pogorszeniem relacji sowiecko-chińskich. Kraje
piero w 1971 r. ChRL zajęła jego miejsce. zaczęły rywalizację o przywództwo w świecie komunistycznym.
Źle układały się relacje amerykańsko-chińskie. Za legalny rząd Chin
USA uznawały władze Republiki Chińskiej, które schroniły się na pobliskiej
wyspie Tajwan. Ponadto Waszyngton nałożył embargo na ChRL i zabronił
Embargo – zakaz przywozu
lub wywozu określonych towarów swoim obywatelom wyjazdów do tego kraju. Dopiero w latach 70. XX w.
do jakiegoś państwa lub grupy państw. USA wycofały swe poparcie dla Tajwanu i uznały rząd ChRL.
122