Page 186 - historia 8
P. 186
5.4 Sierpień 1980 i Solidarność
NOWOŻYTNOŚĆ WSPÓŁCZESNOŚĆ
XX XXI
wieki
31 sierpnia 1980 r. – podpisanie porozumienia 13 maja 1981 r. – zamach
między rządem i strajkującymi robotnikami w Gdańsku na życie Jana Pawła II
Podejmij temat z Przedstaw przyczyny protestów społecznych w 1956, 1968, 1970 i 1976 r.
Scharakteryzuj postawę władz wobec nich.
Wybuch niezadowolenia
Sytuacja gospodarcza Polski pod koniec lat 70. była dramatyczna. W sklepach
brakowało podstawowych artykułów i leków. Ludzie stali godzinami w kolej-
kach, żeby cokolwiek kupić. Słabość systemu obnażyła wyjątkowo mroźna
zima 1978/1979 r. – zwana zimą stulecia. Zakłady produkcyjne i transport
zostały sparaliżowane przez śnieg i mróz. Kilkugodzinne przerwy w dosta-
wach prądu przyczyniały się do zastojów w produkcji. Rosło niezadowolenie
Zima stulecia społeczne, którego skalę pokazały wypadki z lata 1980 r. Dnia 1 lipca władze
wprowadziły podwyżki cen na mięso i wędliny oraz zawyżyły normy pracy.
W odpowiedzi robotnicy zaczęli organizować strajki, m.in. na Lubelszczyź-
nie. Władze doszły jednak do porozumienia ze strajkującymi. Komunistom
wydawało się, że sytuacja została opanowana.
Dnia 14 sierpnia 1980 r. rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej im. Le-
nina. Miał on charakter okupacyjny. Inaczej niż w 1970 r., robotnicy pozostali
na terenie zakładu, by nie narażać się na atak ze strony ZOMO lub wojska.
Powodem strajku było zwolnienie z pracy suwnicowej i aktywnej działaczki
WZZ Anny Walentynowicz. Stoczniowcy żądali przywrócenia jej do pra-
Stoczniowców wsparli członkowie cy. Postulowali też, by przyjąć z powrotem elektryka i współpracownika KOR
KOR, Ruchu Młodej Polski Lecha Wałęsę, który kilka lat wcześniej został usunięty ze stoczni za krytykę
i innych organizacji opozycyjnych. władz. Robotnicy domagali się ponadto podwyżek płac i upamiętnienia ofiar
Na terenie Stoczni Gdańskiej
organizowali oni między innymi Grudnia 1970. Sam Wałęsa szybko przedostał się do stoczni. Na prośbę ro-
druk ulotek z listą 21 postulatów botników stanął na czele komitetu strajkowego. Do strajku przystąpiły niemal
i wezwaniem do solidarności wszystkie większe zakłady w regionie. Dnia 16 sierpnia 1980 r. w Stoczni
ze strajkującymi. Opozycyjni Gdańskiej zawiązano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (w skrócie:
emisariusze rozpowszechniali je
w całej Polsce. Dzięki ich MKS) do kierowania akcją. Skupiał on przedstawicieli 500 załóg. Przywódcą
poświęceniu – pomimo blokady MKS został Wałęsa, który cieszył się dużym autorytetem wśród robotników.
Trójmiasta przez władze – Oprócz gdańskiego uformował się MKS w Stoczni Szczecińskiej im. War-
informacje o strajku szybko skiego. Reprezentował on strajkujących z Pomorza Zachodniego.
się rozpowszechniały. Na zdjęciu:
zrzucanie ulotek z bramy Stoczni W nocy z 17 na 18 sierpnia gdański MKS sformułował 21 postulatów.
Gdańskiej. Najważniejszym z nich było utworzenie niezależnych związków zawodowych.
184
