Page 57 - kl 6 cz 1
P. 57

Jeżeli w liczniku i w mianowniku ułamka są duże liczby, to możemy skracać ten ułamek etapami jak
          w przykładzie 3b), ale możemy też skrócić go jednokrotnie. Aby to zrobić, musimy znać największy
          wspólny dzielnik (NWD) liczb w liczniku i mianowniku.




          Jeżeli skrócimy ułamek przez największy wspólny dzielnik licznika i mianownika, to otrzymamy ułamek
          nieskracalny.






            Przykład 4

            Skróćmy ułamek     126 .
                               210


            Sposób I – skracanie wielokrotne

             126  : 2 =   63  : 3 =  21  : 7 =  3
             210  : 2  105  : 3  35  : 7  5

            Sposób II – skracanie jednokrotne                      Wydaje mi się,           Nieprawda. Spójrz
                                                                   że sposób I jest         na liczby tworzące
            Szukamy NWD licznika i mianownika.                     łatwiejszy: można        skracany ułamek
            W tym celu rozkładamy na czynniki pierwsze             dzielić w pamięci.       i na te, które nie
            liczby 126 oraz 210 i zaznaczamy powtarzające          A w sposobie II...       są zaznaczone
            się dzielniki, które następnie mnożymy.                tu muszę podzielić       w rozkładach na
                                                                   126 przez 42!            czynniki. W ogóle nic
            126    2                    210    2                   Pisemnie trzeba :(       nie musisz dzielić :)
              63   3                    105    3
              21   3                     35    5
               7   7                       7   7

               1                           1

            NWD(126, 210) = 2 · 3 · 7 = 42.
            Teraz skracamy ułamek     126  przez 42.
                                      210
                                     3
            Otrzymujemy:    126  : 42 =  .
                            210  : 42  5




          5.   Skróć podany ułamek.
                   30                       48                      189                      112
               a)                       b)                       c  )                     d)
                  135                      176                      315                      128

               e)   144                 f  )   175               g  )   240               h)   297
                                                                    432
                                                                                             351
                                           420
                  168
                                                                                  55
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62