Page 112 - polski 7 cz 1

4.1 Z tęsknoty za utraconą ojczyzną
(inwokacja, apostrofa, średniówka, przerzutnia)

Podejmij temat z Przeczytaj krótkie wprowadzenie do fragmentu Pana Tadeusza Adama
Mickiewicza. Zwróć uwagę na genezę, czyli przyczyny powstania tego
wybitnego dzieła literackiego.
Rękopis Pana Tadeusza z Inwokacją

Istnieje w polskiej literaturze utwór znany tak dobrze jak Mazurek Dąbrowskie-
go – to Inwokacja do Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, rozpoczynająca się
od słów „Litwo, ojczyzno moja...”. „Litwo” to przecież „Polsko”, ponieważ
w pewnym okresie oba kraje tworzyły wspólne państwo, a Polacy mieszkali
zarówno w jednej, jak i w drugiej jego części. Przebywając w Paryżu, w latach
1832–1834, Adam Mickiewicz napisał Pana Tadeusza właśnie jako wyraz tęsk-
noty za ojczyzną, z której musiał emigrować.
W 1823 roku został aresztowany i uwięziony w klasztorze bazylianów
w Wilnie (gdzie przebywał od jesieni 1823 roku do marca 1824), a następ-
nie skazany na zesłanie w głąb Rosji za działalność w tajnych organizacjach
młodzieżowych. W latach 1824–1829 poeta przebywał w Petersburgu, Odes-
sie, Moskwie oraz na Krymie. Następnie podróżował po Europie – w roku
1829 odwiedził Niemcy, potem udał się do Włoch i Szwajcarii. W 1831 roku
przybył do Wielkopolski, aby przedostać się do ogarniętego powstaniem Kró-
lestwa Polskiego. Ostatecznie nie zdołał przebyć pilnie strzeżonych granic.
Tytułowa strona Pana Tadeusza Przeniósł się do Drezna, w którym pozostał do roku 1832. Stamtąd wyjechał
Adama Mickiewicza z 1834 r. do Paryża, gdzie osiadł na emigracji – do Polski nie wrócił już nigdy.

Dlaczego – twoim zdaniem – Adam Mic-
kiewicz rozpoczął swoje dzieło Pan Ta-
deusz słowami: „Litwo, ojczyzno moja...”?

Klasztor Bazylianów w Wilnie – tablica upamiętniająca uwięzienie
Adama Mickiewicza i jego przyjaciół

110