Page 117 - polski 7 cz 1

3. Jaką niezręczność popełnił dyrektor firmy starającej się o przyznanie Uproszczenie – pominięcie
certyfikatu jakości? Przeczytaj wypowiedź, jaką usłyszeli z jego ust jakiejś głoski podczas wymawiania
dziennikarze. Co było przyczyną tej gafy? wyrazów. Uproszczenia wynikają
głównie z szybkiego tempa mówienia,
np.: jabłko [wym. japko], pierwszy
Jakoś – to jest to, do czego
wszyscy dążymy! [pierszy], oraz niestaranności
w artykułowaniu, np.: drzewo
[dżewo]. Niektóre są dopuszczalne,
choć uznawane za mniej staranne,
np.: pierwszorzędny [pierszorzenny].
Jednak wiele uproszczeń traktuje się
jako błędy, np.: sobie [se], trzeba [trzea],
trzymać [czymać], wsiąść [wsiąś].
Najbardziej rażące uproszczenia:
• wymowa zbitek spółgłoskowych
4. Przeczytaj podane wyrazy bez uproszczeń, starannie i wyraźnie.
trz, drz jak [cz] lub [dż], np.: [czeba,
dżewo],
trz drz/dż strz • usuwanie niektórych głosek
w wygłosie, np.: [indywidualis,
[tsz], [czsz], [d-ż], [dż-ż], [stsz], [sczsz], [szczsz], nie:
nie: [cz] nie: [dż] [szcz] kapitalis, myś, pomys, koś, liś,
wlaz] w wymowie wyrazów
potrzeba drzewny spostrzeżenie indywidualizm, kapitalizm, myśl,
trzydzieści podrzędny strzelać
patrzymy na Odrze strzemię pomysł, kość, liść, wlazł.
trzask odżałować postrzyżyny UWAGA: W wymowie potocznej
dopuszczalne jest opuszczenie głoski
5. Osobom dbającym o staranność wypowiedzi wskaż miejsca, w których [f] oznaczonej literą w w wyrazach
mogłoby dojść do uproszczeń w wymowie. typu: krakowski, rzeszowski, warszawski
[krakoski, rzeszoski, warszaski].

strzyc drzemka trzynaście

trzysta modrzew drzwi

Te wyrazy wymawiaj z uproszczeniami:
• pięćdziesiąt [pieńdziesiont; nie: pieńćdziesiont]
• sześćdziesiąt [szeździesiont; nie: szejdziesiont, sześćdziesiont]
• dziewięćdziesiąt [dziewieńdziesiont; nie: dziewieńćdziesiont]
• sześćset [sześset, pot. szejset; nie: sześćset]
UWAGA: pięćset [bardzo starannie: pieńćset, pieńcset, potocznie: pieńcet]; dziewięćset Ciekawe!
[bardzo starannie: dziewieńćset, dziewieńcset; starannie: dziewieńcet].
Mów bez gaf! Jeżeli na początku wyrazu
znajduje się dwuznak dż, wymawiaj go
6. Zapisz w zeszycie poniższe liczebniki, a następnie odczytaj je jako spiker jak jedną głoskę [dż] w wyrazach typu:
radiowy: 560, 656, 965, 999, 835. dżem, dżudo, dżuma, dżokej. Niektórzy
Za każdym razem, gdy masz wątpliwości dotyczące wymowy jakiegoś z obawy przed popełnieniem błędu mó-
wyrazu, sięgaj do słownika poprawnej polszczyzny – nie narazisz się na wią: [d-żem, d-żudo, d-żokej, d-żuma].
popełnienie błędu. Jest to wymowa niepoprawna!

115