Page 125 - polski 7 cz 1

Adam Mickiewicz
Śmierć Pułkownika

W głuchéj puszczy, przed chatką leśnika,
Rota strzelców stanęła zielona; 1 rota – tu: oddział wojskowy
1
A u wrót stoi straż Pułkownika,
Tam w izdebce Pułkownik ich kona.
Z wiosek zbiegły się tłumy wieśniacze:
Wódz to był wiélkiej mocy i sławy,
Kiedy po nim lud prosty tak płacze
I o zdrowie tak pyta ciekawy.

Kazał konia Pułkownik kulbaczyć , 2 kulbaczyć – siodłać konia
2
Konia w każdéj sławnego potrzebie;
Chce go jeszcze przed śmiercią obaczyć,
Kazał przywieść do izby – do siebie.
Kazał przynieść swój mundur strzelecki,
Swój kordelas i pas i ładunki; 3 kordelas – długi, prosty lub zakrzy-
3
Stary żołnierz, – on chce, jak Czarniecki , wiony nóż myśliwski
4
Umierając, swe żegnać rynsztunki . 4 Stefan Czarniecki (1599–1665) – m.in.
5
wojewoda kijowski, hetman polny ko-
A gdy konia już z izby wywiedli, ronny; wsławił się czasie wojny ze Szwe-
Potém do niéj wszedł ksiądz z Panem Bogiem; cją (tzw. potop szwedzki, 1655–1660),
podczas walk przeciw powstańcom
I żołnierze od żalu pobledli, Chmielnickiego (1648–1657) oraz w trak-
A lud modlił się klęcząc przed progiem. cie wojny polsko-rosyjskiej (1654–1667)
Nawet starzy Kościuszki żołnierze, 5 rynsztunek – tu: ekwipunek, uzbroje-
Tyle krwi swéj i cudzéj wylali, nie żołnierza
Łzy ni jednéj – a teraz płakali,
I mówili z księżami pacierze. 6 księżami – dziś: księżmi
6

Z rannym świtem dzwoniono w kaplicy;
Już przed chatą nie było żołnierza,
Bo już Moskal był w téj okolicy.
Przyszedł lud widzieć zwłoki rycerza.
Na pastuszym tapczanie on leży –
W ręku krzyż, w głowach siodło i burka , 7 burka – okrycie wierzchnie z kapturem,
7
A u boku kordelas, dwururka . bez rękawów, w formie peleryny
8
8 dwururka – śrutowa broń myśliwska
Lecz ten wódz, choć w żołnierskiéj odzieży, o dwóch lufach; dubeltówka
Jakie piękne dziewicze ma lica ? 9 lica – twarz, policzki
9
Jaką pierś? – Ach, to była dziewica,
To Litwinka, dziewica-bohater,
Wódz Powstańców – Emilija Plater!

123