Page 49 - polski 7 cz 1

Krok po kroku

Jak napisać rozprawkę?

1 W części wstępnej rozprawki nawiąż do tematu, zagadnienia (np. Często słyszy się, że Polacy popełniają wiele błę-
dów językowych, niszcząc w ten sposób polszczyznę...). Następnie sformułuj tezę lub hipotezę, na przykład:
a) wariant z tezą: Uważam, że powinno się przestrzegać normy językowej w codziennym życiu.
b) wariant z hipotezą lub postawieniem pytania, wskazaniem wątpliwości: Zastanowię się, czy powinno się prze-
strzegać normy językowej w codziennym życiu. lub Przypuszczam, że powinno się przestrzegać normy językowej
w codziennym życiu.
2 W rozwinięciu przedstaw argumenty uzasadniające twoje stanowisko – poprzyj je przykładami zaczerpniętymi z obser-
wacji, własnego doświadczenia, ale też z historii, literatury, filmu itd. Jeśli postawiłaś/postawiłeś we wstępie hipotezę,
twoje argumenty powinny prowadzić do rozstrzygnięcia ewentualnych wątpliwości. Ułóż odpowiednio argumenty –
możesz jako pierwsze przedstawić te najmocniejsze. Przykładowa argumentacja:
a) do wariantu z tezą: Po pierwsze chcę zauważyć, że stosowanie zasad ortografii powoduje, że tekst jest zrozumiały.
Gdyby każdy pisał, jak chce, nie byłoby wiadomo, o jaki wyraz chodzi w danym wypadku, np.: „morze” lub „może”.
Myślę, że ci, którzy mówią i piszą poprawnie, cieszą się większym szacunkiem wśród ludzi.
b) do wariantu z hipotezą (argumenty za lub przeciw) lub postawieniem pytania, wskazaniem wątpliwości: Na po-
czątku chcę zauważyć, że wielu znanych ludzi popełnia błędy językowe, a mimo to odnoszą sukcesy i wcale się
nie przejmują swoją słabą znajomością norm językowych. Ludzie i tak wszystko rozumieją.

Pomocne słownictwo: na początku, z kolei, następnie; przejdę teraz do...; natomiast; wszyscy zapewne zgodzą się, że...; wszyscy wiedzą, że…;
jest jasne, że…; warto jeszcze dodać; na koniec chcę podkreślić, zauważyć, poruszyć jeszcze jedną kwestię; nie można zapomnieć, że...; należy
też dostrzec, powiedzieć; niektórzy mówią, że..., ja jednak stoję na stanowisku, nie sposób nie zauważyć.
Uwaga! Nie myl argumentu z przykładem. Najpierw przedstaw argument, np. pisanie zgodnie z zasadami ortografii powoduje, że tekst jest
zrozumiały, a następnie stosowny przykład: Gdyby każdy pisał, jak chce, wtedy nie byłoby wiadomo, o jaki wyraz chodzi w danym wypadku,
np.: „morze” lub „może”.
3 W części końcowej rozprawki podsumuj swoje rozważania – zapisz wnioski wynikające z argumentacji. Jeśli posta-
wiłaś/postawiłeś we wstępie hipotezę, w zakończeniu sformułuj tezę. Przykładowe zakończenie:
a) wariant z tezą: Podsumowując rozważania, chcę potwierdzić postawioną na początku pracy tezę, że warto prze-
strzegać normy językowej podczas codziennego porozumiewania się.
b) wariant z hipotezą lub postawieniem pytania, wskazaniem wątpliwości:
• Teraz, po omówieniu wszystkich za i przeciw, mogę stwierdzić – warto przestrzegać normy językowej pod-
czas codziennego porozumiewania się. Moim zdaniem, posługiwanie się niepoprawną polszczyzną nie jest
powodem do dumy.
• Teraz, po omówieniu wszystkich za i przeciw, mogę stwierdzić – nie zawsze droga do sukcesu wiąże się z tym,
że poprawnie mówimy po polsku. Warto używać języka polskiego zgodnie z normą, ale nie przesadzajmy i nie
twierdźmy, że błędy dyskwalifikują nas w każdej sytuacji.

Pomocne słownictwo: na koniec, podsumowując, chcę jeszcze raz, ponownie potwierdzić, zaprzeczyć; zgadzam się z postawioną tezą,
stanowczo stwierdzam, że…; wszystko przemawia za tym, wskazuje na to, że…; opowiadam się za, skłaniam się ku stwierdzeniu...
4 W rozprawce z hipotezą może się zdarzyć, że nie będziesz w stanie rozstrzygnąć jednoznacznie wątpliwości i zająć
zdecydowanego stanowiska (sformułować tezy). Zgromadź wtedy w rozwinięciu argumenty za i przeciw, a w zakoń-
czeniu wyjaśnij, dlaczego rozważany problem pozostaje, według ciebie, otwarty.

47