Page 13 - polski 8 cz1

1. Porozmawiajcie o o stwierdzeniu prof. Tazbira, że historia jest przedziwną
nauczycielką życia. Powiedzcie, czy zgadzacie się z jego poglądami
na historię i wynikającą z niej naukę. Przedstawcie swoje rozumienie
powiedzenia: „Historia jest nauczycielką życia”. Rozszerzcie je o przymiotniki
określające, jaką nauczycielką jest historia.

2. Podzielcie się uwagami na temat różnic i podobieństw między szkicem
naukowym (w klasie siódmej poznaliście kilka tekstów naukowych)
a tekstem literackim (znacie ich już bardzo wiele). Odpowiedzcie na poniższe
pytania.
a) Tekst prof. Tazbira jest dziełem literackim czy szkicem naukowym?
Co o tym świadczy?
b) Jaką funkcję pełni tekst naukowy, a jaką – literacki?
c) Czym się różnią język i styl wypowiedzi literackiej i naukowej? Nikolaos Jizis (czyt. dizis),
Historia, 1892
3. Wskaż w tekście Badacz przeszłości słowa i sformułowania
charakterystyczne dla stylu naukowego.

4. Na podstawie szkicu prof. Tazbira uzupełnij tabelę. Jizis namalował alegorię (plastyczny
obraz przedstawiający pojęcie) historii.
Czy odpowiada ona twojemu wyobra-
Co jest przedmiotem Jaki jest cel Co powinno żeniu? Jak, według ciebie, mógłby wy-
badań historycznych? badań historycznych? cechować historyka?
glądać wizerunek historii?

5. Przeczytaj hasło starożytność ze Słownika języka polskiego PWN (online).
Znajdź w nim wszystkie skróty. Rozwiń je i określ, w jaki sposób powstały,
a następnie wyjaśnij ich pisownię.
Muza Klio to mitologiczna opiekunka hi-
starożytność storii. Poszukaj informacji, jakie znacze-
1. «okres dziejów najstarszych cywilizacji od około 4000 r. p.n.e. nie ma jej imię w języku greckim oraz
do 476 r. n.e.» w jaki sposób przedstawiano ją w sztuce.
2. «przedmioty pochodzące z epoki starożytnej»
3. «starodawność czegoś»

6. Porównaj skróty zastosowane w haśle starożytność (Słownik języka
polskiego PWN online) ze skrótami zastosowanymi w haśle historia
(Słownik współczesnego języka polskiego) z części Podejmij temat na s. 8 i 9
w podręczniku.
a) Wskaż różnice i podobieństwa w opracowaniu haseł w różnych
słownikach.
b) Powiedz, w jakim celu w słownikach stosuje się skróty.
c) Uargumentuj, że stosowanie wielu skrótów w publikacjach
słownikowych i encyklopedycznych jest uzasadnione, a nawet
konieczne.
Muza Klio, rzymska kopia rzeźby
7. Stwórz listę kilku źródeł historycznych, z których można czerpać wiedzę greckiej wykonana w II wieku n.e.
o literaturze i kulturze polskiej. (Muzea Watykańskie)

11