Page 14 - polski 8 cz1

1.2 O początkach wiemy niewiele (kronika, rocznik jako teksty kultury)

Podejmij temat z Przeczytaj poniższy tekst, a następnie powiedz, czym charakteryzowały się
zapiski umieszczone w Roczniku Jordana. Czy można je określić wyrazem
lakoniczne? Sprawdź w słowniku znaczenie tego przymiotnika.

W podstawowym znaczeniu historia to dzieje ludzkości, udokumentowa-
ne na różne sposoby. Dziejopisarstwo zaś to dział piśmiennictwa, który
wyspecjalizował się w ocalaniu pamięci o przeszłości. W większości lite-
ratur europejskich, także polskiej, dziejopisarstwo zaczyna się podobnie:
od roczników i kronik. W najstarszym polskim roczniku, pochodzącym
z X wieku i zwanym Rocznikiem Jordana od imienia pierwszego biskupa
Polski, czytamy:
965 – Dąbrówka przybywa do Mieszka
966 – Książę Mieszko zostaje ochrzczony
967 – Narodził się Bolesław Wielki.

Obejrzyj mural z 1970 r. znajdujący się
na ścianie rezydencji gnieźnieńskich bi-
skupów pomocniczych. Powiedz, które
wydarzenie z życia Mieszka I przedsta-
wia ten obraz.

Malowidło z 1970 r. wykonane
na ścianie rezydencji gnieźnieńskich
biskupów pomocniczych

z Przeczytaj tekst o pierwszej polskiej kronice. Przypomnij też, co wiesz
o kronice Galla z lekcji historii.
1 Bolesław III Krzywousty (1086–1138)
– książę Polski z dynastii Piastów, syn Na bogatszą opowieść o przeszłości Polski trzeba było poczekać do począt-
Władysława Hermana ków wieku XII, kiedy została napisana po łacinie pierwsza kronika relacjo-
2 Marcin Kromer (1512–1589) – polski hi- nująca nasze dzieje. O jej autorze wiemy, że był zakonnikiem przebywają-
1
storyk i humanista okresu renesansu cym na dworze Bolesława Krzywoustego . W XVI wieku polski historyk
2
3 Gall – właśc. Gall Anonim, anonimo- Marcin Kromer zanotował na anonimowym rękopisie: „Niniejszą histo-
wy autor Kroniki polskiej, określenie Gall rię napisał Gall , mnich jakiś zapewne, jak można wnosić z przedmów,
3
związane jest z prawdopodobnym po- który żył za czasów Bolesława III”. I tak już w tradycji zostało...
chodzeniem kronikarza; w starożytności
i wczesnym średniowieczu Galią (Gallią) z Przeczytaj fragmenty Kroniki polskiej. Podczas lektury zwróć uwagę
nazywano ziemie dzisiejszej Francji na zdarzenia i miejsca znane ci z historii oraz legend.

12