Page 17 - polski 8 cz1

w czasie, gdy książę jego pan będzie urządzał ucztę dla synów [...], przyrządzić
nieco lepszego jedzenia na postrzyżyny swego malca i zaprosić paru równie
ubogich przyjaciół nie na ucztę, lecz raczej na skromną zakąskę; toteż karmił
prosiaka, którego przeznaczał na ową potrzebę. Dziwne rzeczy opowiem, lecz
któż potrafi pojąć wielkie sprawy Boże? [...] Goście tedy każą spokojnie Pia- 6 tedy – zatem, więc
6
stowi nalewać piwo, bo dobrze wiedzieli, że przez picie nie ubędzie go, lecz
przybędzie. I tak ciągle miało przybywać piwa, aż napełniono nim wszystkie
wypożyczone naczynia, a natomiast ci, co ucztowali u księcia, znaleźli [swoje 7 kmiotek – pogardliwe zdrobnienie od
naczynia] puste. Polecają też zabić wspomnianego prosiaka, którego mięsem – rzeczownika kmieć (mieszkaniec wsi)
rzecz nie do wiary – napełnić miano dziesięć naczyń, zwanych po słowiańsku 8 wasal – średniowieczne określenie
„cebry”. Piast i Rzepka tedy na widok tych cudów, co się działy, przeczuwali poddanego (często rycerza), który w za-
w nich jakąś ważną wróżbę dla syna i już zamierzali zaprosić księcia i jego mian za ziemię składał przysięgę wierno-
biesiadników, lecz nie śmieli, nie zapytawszy wpierw o to wędrowców. Po cóż ści swemu panu (feudałowi), zobowiązu-
zwlekać? – za radą więc i zachętą gości pan ich książę i jego wszyscy współbie- jąc się do służby wojskowej na jego rzecz
7
siadnicy zaproszeni zostają przez kmiotka Piasta, a zaproszony książę wcale 9 napastować – tu: dokonywać zbrojnej
nie uważał sobie za ujmę zajść do swojego wieśniaka. Jeszcze bowiem księstwo napaści
polskie nie było tak wielkie, ani też książę kraju nie wynosił się jeszcze taką 10 siedmiu żon zażywał – miał siedem
pychą i dumą i nie występował tak okazale otoczony tak licznym orszakiem żon
wasali . Skoro więc urządzono zwyczajową ucztę i pod dostatkiem przyrzą- 11 zdrożny – naganny, godny potępienia
8
dzono wszystkiego, goście owi postrzygli chłopca i nadali mu imię Siemowita 12 nie pierwej – nie wcześniej
na wróżbę przyszłych losów. [...]

[5] Jak Mieszko pojął za żonę Dąbrówkę
Mieszko, objąwszy księstwo, zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cie-
lesnych i coraz częściej napastować ludy [sąsiednie] dookoła. Dotychczas
9
jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, że wedle swego zwyczaju
siedmiu żon zażywał . W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej
10
chrześcijanki z Czech, imieniem Dąbrówka. Lecz ona odmówiła poślubie-
11
nia go, jeśli nie zarzuci owego zdrożnego obyczaju i nie przyrzeknie zostać
chrześcijaninem. Gdy zaś on [na to] przystał, [...] pani owa przybyła do Polski
z wielkim orszakiem [dostojników] świeckich i duchownych, ale nie pierwej
12
podzieliła z nim łoże małżeńskie, aż powoli a pilnie zaznajamiając się z oby-
czajem chrześcijańskim i prawami kościelnymi, wyrzekł się błędów pogań-
stwa i przeszedł na łono matki-Kościoła.

1. Wykorzystując wiedzę o początkach państwa polskiego, podaj przykłady
z Kroniki polskiej, które można uznać za:
a) fakty z dziejów Polski,
b) zdarzenia baśniowe, legendarne,
c) postacie rzeczywiste, Ilustracja przedstawia średniowieczne-
d) postacie przypuszczalnie fikcyjne. go skrybę, czyli mężczyznę zajmującego
się odręcznym przepisywaniem ksiąg
2. Jak sądzisz, dlaczego autor kroniki oprócz faktów zawarł w niej także wątki lub dokumentów. Czy, twoim zdaniem,
baśniowe? tak mógł wyglądać Gall Anonim?

15