Page 70 - polski 8 cz1

6. Wskaż bohaterów lirycznych toczących spór w wierszu. Jakie sposoby
obrony języka proponują? Przekształć ich wypowiedzi, używając
współczesnej polszczyzny. Zapisz notatkę w formie tabeli.

Walka o język ojczysty Energumen Lirnik

Co proponuje? Jak rozumiesz jego słowa?
Jakie to może mieć skutki?
Jak oceniasz skuteczność tego sposobu
walki w obronie języka ojczystego?

7. Ustal związek między sytuacją poety (przeczytaj biogram), sytuacją Polski
a treścią wiersza. Jak sądzisz, dlaczego Norwid zwrócił uwagę na potrzebę
obrony języka ojczystego?

8. Porozmawiajcie o języku, jakiego używał Norwid. W jego utworach często
Pantaleon Szyndler, Portret pojawiają się stworzone przez niego nowe formy wyrazowe. Przypomnijcie
Cypriana Kamila Norwida, 1882 definicję neologizmu słowotwórczego (s. 45). Poszukajcie w obu wierszach
Norwida odpowiednich przykładów takich wyrazów.

9. Wiersz Język-ojczysty to dialog Energumena i Lirnika. Poeta przytoczył
Znając tragiczne wątki w biografii po- wypowiedzi rozmówców. Przeczytaj zasady cytowania cudzych słów
ety, oceń realizm sceny przedstawionej i sprawdź, czy Norwid zastosował je w swoim utworze.
na obrazie. Jak artysta ukazał poetę?
10. Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne zgodnie z zasadami cytowania
cudzych słów.
Podmiot liryczny w wierszu Moja piosnka mówi o pragnieniu uwolnienia
się zarówno od uczuć, jak i myśli, tęskni paradoksalnie do bez-tęsknoty
i do bez-myślenia.

Zasady cytowania cudzych słów
Cytatem nazywamy dosłowne przytoczenie czyjejś wypowiedzi lub fragmentu tekstu innego autora. Cytaty zapisujemy, stosując
podane niżej zasady.
1) Cytowane słowa należy zawsze ująć w cudzysłów, np. Myśli Norwida wciąż biegły do kraju, w którym szanuje się nawet
„kruszynę chleba”.
2) Jeśli przytaczamy całe zdanie lub kilka zdań, cudzysłów należy poprzedzić dwukropkiem, np. Zachowanie Energumena
wyraźnie prezentują słowa: „I uderzał w tarcz, aż się wygięła”.
3) Jeśli w cytowanym fragmencie pomijamy część słów, należy zastosować wielokropek w kwadratowym nawiasie, np. Trudno
nie zgodzić się ze słowami Norwida, że „bronią Języka […] arcydzieła”.
4) Przytaczając fragment wiersza złożony maksymalnie z trzech wersów, stosujemy sposób zapisu ciągły, oddzielając kolejne
wersy ukośnikiem, np. Brak wiary w odmianę losu wyraźnie wybrzmiewa w słowach Norwida: „choć się tak nie stanie /
Przyjaźni mojéj...”.
5) Fragment dłuższy niż trzy wersy wymaga zapisania w odrębnych wersach zgodnie z oryginalnym podziałem, np. Poeta tęskni
nie tylko za ojczystymi pejzażami, obyczajami, językiem, ale też za konkretną osobą, o której mówi:
„Tęskno mi jeszcze i do rzeczy innej,
Której już nie wiem, gdzie leży mieszkanie,
Równie niewinnej...
Tęskno mi, Panie...”.
Pamiętaj, aby zawsze podawać autora cytowanych słów oraz utwór, z którego pochodzą, jeśli nie wynika to z kontekstu. Nazwisko
autora i tytuł można umieścić na końcu cytatu, w nawiasie.

68