Page 80 - polski 8 cz1

Więcej na temat

Skawiński czy Siellawa? Jak literatura zmienia życiorysy…

23 listopada 1876 r. w czasopiśmie „The New York Times” (czyt. de nju jork tajms) ukazał się artykuł mówiący o zagad-
kowej śmierci Polaka Mieczysława Siellawy, 38-letniego mężczyzny, który przybył do Ameryki przed piętnastu laty.
Na wiadomość tę zareagował korespondent „Tygodnika Ilustrowanego”, Julian Horain, który poznał Siellawę
w czasie pobytu w Nowym Jorku i ocenił go jako „człowieka wysoko ukształconego, prawego i szla chetnego”.
W „Gazecie Polskiej” z 1877 r. publicysta wspominał śp. Siellawę, zwracając uwagę na dziwną manię Polaka:

Warszawa 1877 N o 98

„[…] wszędzie, gdzie kolwiek przebywał, zdawało mu się, że go szpieguje,

ściga i prześladu je jeden z rządów europejskich. Stąd też nigdzie nie mógł
zagrzać na długo miejsca. […] po opuszczeniu Europy (zdaje się w r.1848)
zwiedził Przylądek Dobrej Nadziei, Madagaskar, Australię, Amerykę

Południową, Środkową i nareszcie Stany Zjedno czone. Powiadał mi nieraz,
że za najszczęśliwsze chwile swojego życia uważa te parę lat, które przebył

na międzymorzu Panama, spełniając obowiązek strażnika latarni morskiej
przed portem Colon-Aspinwall. […] Raz mu przysłano pakę z gazetami
i książkami polskimi – i to go wygnało z samotnego raju […]. Wliczbie przy-

słanych książek była powieść Zygmunta Kaczkowskiego „Murdelio”. Otóż
wpewien mglisty dzień Siellawa tak się zaczytał przy lampie w owej powie-
ści, że wiecznym prawem zapomniał zapalić lampę latarnianą. To zmyliło

z drogi jakiś okręt i o mało nie stało się powodem rozbicia. Zaskarżono straż-
nika i Siellawa stracił miejsce. Odtąd znienawidził książki”.

Sienkiewicza zainspirował bohater prasowej korespondencji Horaina – stworzył postać Skawińskiego, który
podobnie jak Siellawa po opuszczeniu ojczyzny nie mógł sobie znaleźć stałego miejsca. Ważnym wydarzeniem
w życiu prawdziwego latarnika i bohatera noweli była fascynacja książką, prowadząca do utraty pracy i dalszej
tułaczki. I w tym punkcie losy obu latarników znacznie się różnią, bo według relacji Horaina Siellawa znienawidził
książki, podczas gdy Skawiński uznał Pana Tadeusza za najlepszego towarzysza tułaczki.

78 2