Page 86 - polski 8 cz1

2.6 Wielka historia w małym zakątku Polski (zdania złożone
współrzędnie i podrzędnie, zdanie wielokrotnie złożone)

Podejmij temat z Poznaliście już teksty, które pokazują, że wielkie wydarzenia dziejowe
mają wpływ na losy pojedynczych ludzi. Polacy uczestniczący
w powstaniach narodowych lub w inny sposób sprzeciwiający się
np. zaborcom, jeśli uniknęli śmierci, musieli opuścić ojczyznę, czasem
bez możliwości powrotu do niej. Historia potrafi poplątać losy wszystkich,
nawet zwykłych ludzi mieszkających w najmniejszych zakątkach kraju.
Porozmawiajcie o wydarzeniach historycznych, które rozegrały się
w waszej miejscowości. Czy miały wpływ na losy waszych rodzin? Jeśli tak,
opowiedzcie o tym.
z Przeczytaj fragmenty powieści Olgi Tokarczuk pt. Prawiek i inne czasy.
Zwróć uwagę, w jaki sposób wielkie dziejowe wydarzenia, stanowiące tło
historyczne utworu, wpłynęły na losy jego fikcyjnych bohaterów.

Olga Tokarczuk

Prawiek i inne czasy
(fragmenty)

Czas Prawieku
Prawiek jest miejscem, które leży w centrum wszechświata.
Gdyby przejść szybkim krokiem Prawiek z północy na południe, zabrało-
by to godzinę. I tak samo ze wschodu na zachód. A jeśliby kto chciał obejść
Prawiek naokoło, wolnym krokiem, przyglądając się wszystkiemu dokładnie
Olga Tokarczuk (ur. 1962 r.) – polska
pisarka, laureatka Literackiej Nagrody i z namysłem – zajmie mu to cały dzień. Od rana do wieczora.
Nobla za rok 2018, autorka m.in. Na północy granicą Prawieku jest droga z Taszowa do Kielc, ruchliwa
powieści Prawiek i inne czasy, Bieguni, i niebezpieczna, rodzi bowiem niepokój podróży. [...]
Księgi Jakubowe. Na południu granicę wyznacza miasteczko Jeszkotle, z kościołem, przy-
tułkiem dla starców i niskimi kamieniczkami wokół błotnistego rynku. Mia-
steczko jest groźne, ponieważ rodzi pragnienie posiadania i bycia posiada-
nym. [...]
Z południa na północ, od Jeszkotli do drogi kieleckiej, prowadzi Gości-
1
1 gościniec – szeroka wiejska droga niec i Prawiek leży po obu jego stronach.
2 błonie – otwarta przestrzeń porośnię- Zachodnią granicą Prawieku są nadrzeczne, wilgotne łąki, trochę lasu
ta trawą, łąki i pałac. Przy pałacu jest stadnina koni, z których jeden kosztuje tyle co cały
Prawiek. Konie należą do dziedzica, a łąki do proboszcza. Niebezpieczeń-
stwem zachodniej granicy jest popadnięcie w pychę. [...]
Na wschodzie granicą Prawieku jest rzeka Białka, która oddziela jego
grunty od gruntów Taszowa. Potem Białka skręca do młyna, a granica bie-
gnie dalej sama, błoniami , między krzakami olszyny. Niebezpieczeństwem
2
tej strony jest głupota, która bierze się z chęci mędrkowania. [...]

84