Page 90 - polski 8 cz1

Czas Misi
11
11 Rosjanie – tu: żołnierze Armii Czer- W któryś dzień sierpnia Rosjanie powiedzieli Michałowi, żeby zebrał wszyst-
wonej walczącej z Niemcami w czasie kich ludzi z Prawieku i wyprowadził do lasu. Powiedzieli, że Prawiek znajdzie
II wojny światowej się lada dzień na linii frontu. Zrobił tak, jak chcieli. Chodził po wszystkich
chałupach i powtarzał:
– Lada dzień Prawiek znajdzie się na linii frontu.
Z rozpędu poszedł też do domu Florentynki, i dopiero gdy zobaczył puste
psie miski, przypomniał sobie, że Florentynki już nie ma. [...]
Noce były ciepłe, więc spali na ziemi, na zabranych z domu kołdrach.
12
12 ziemianka – prymitywne schronienie Mężczyźni całe dnie kopali ziemianki , cięli drzewo. Kobiety, jak we wsi,
wybudowane w ziemi gotowały i pożyczały sobie wzajemnie soli do ziemniaków.
Boscy zamieszkali pod wielkimi sosnami. Na ich gałęziach suszyły się
pieluchy. Obok Boskich roztasowały się siostry Malakówny. Mąż młodszej
13
14
13 AK – Armia Krajowa, czyli polska kon- poszedł do AK . Starszej – do „Jędrusiów” . Paweł z Izydorem zbudowali
spiracyjna organizacja wojskowa, wal- kobietom ziemiankę.
cząca z Niemcami w kraju w okresie Wcale się nie umawiając, ludzie rozmieścili się tak, jak mieszkali w Prawie-
II wojny światowej
ku. Zostawili nawet puste miejsce między Krasnym a Cherubinem. W Pra-
14 „Jędrusie” – organizacja konspiracyj- wieku stoi tam dom Florentynki. [...]
na działająca na Kielecczyźnie w latach
1939–1945, założona przez Władysława Wieczorami, gdy las milkł, wszyscy siedzieli przy nikłych ogniskach i nad-
Jasińskiego, który przyjął pseudonim słuchiwali. Czasem noc rozbłyskała, jakby gdzieś w pobliżu szalała burza.
„Jędruś” Potem słyszeli przytłumiony przez las niski, straszny pomruk.
Bywali odważni, którzy szli do wsi. Po ziemniaki, co dojrzewały w przy-
domowych ogródkach, po mąkę albo po prostu dlatego, że nie mogli znieść
życia w niepewności. Najczęściej chodziła stara Serafinowa, której już na ży-
ciu nie zależało. Czasem szła z nią któraś z synowych, i to od jednej z nich
Misia usłyszała:
– Nie masz już domu. Została kupa gruzów.

1. Porozmawiajcie o tym, jak narrator przedstawił tytułowy Prawiek na
początku utworu.
a) Przedstawcie, jakie elementy charakterystyczne powinien zawierać
plan wsi Prawiek.
b) Powiedzcie, jakie niebezpieczeństwa czyhały na mieszkańców
Prawieku. Zaprojektujcie i dorysujcie na plakacie znaki ostrzegające
ich przed tymi zagrożeniami.

2. Przedstaw, w jaki sposób wybuch I wojny światowej wpłynął na życie
rodziny młynarza i innych mieszkańców Prawieku. Jak poradziła sobie
w nowej sytuacji Genowefa?

3. Powiedz, jakie znaczenie miał młyn dla ludzi mieszkających w Prawieku.
Wskaż fragmenty, które świadczą o tym, że wieś była najważniejszym
miejscem na ziemi, całym światem jej mieszkańców.

4. Podaj przykłady niebezpieczeństw, na jakie byli narażeni bohaterowie
utworu w czasie II wojny światowej. Którzy z nich szczególnie ucierpieli?

88