Page 81 - polski 8 cz2

„komedyjej sprawcę”. [...] W polskim teatrze pierwszym reżyserem na mia-
rę europejską był Wojciech Bogusławski – autor, aktor, pedagog, z którego 9 Wojciech Bogusławski (1757–1829) –
9
wzorów czerpało kilka następnych pokoleń. Dopiero pod koniec XIX wieku polski dramatopisarz, aktor i reżyser,
pojawia się reżyser taki, jakim znamy go dzisiaj – wszechstronnie wykształco- powszechnie uważany za ojca teatru
ny dyrektor teatru, który nie jest ani literatem, ani aktorem. W Polsce takim polskiego; jest m.in. autorem opery Cud
mniemany, czyli Krakowiacy i Górale
dyrektorem-reżyserem był Stanisław Koźmian, później Tadeusz Pawlikow- (1794)
ski . Oni pierwsi pod mianem reżysera rozumieli już nie organizatora, lecz
10
10 Stanisław Koźmian (1836–1922) i Ta-
twórcę przedstawienia, decydującego zarówno o jego kształcie artystycznym, deusz Pawlikowski (1861–1915) byli dy-
wymowie, jak i grze aktorskiej. Ta praktyka ustaliła się już na zawsze – re- rektorami teatrów w Krakowie
żysera poczęto uważać nie tylko za sprawnego rzemieślnika, ale i za artystę.
Stopniowo reżyserzy coraz bardziej poszerzali swe uprawnienia i zasięg dzia-
łania, stając się powoli właściwymi „gwiazdami” – tak jak kiedyś chodzono
do teatru „na Modrzejewską”, tak w latach 60. i 70. XX wieku Polacy zaczęli
chodzić „na Jarockiego”, „na Dejmka” . Teatr z teatru aktora stał się teatrem 11 Jerzy Jarocki (1929–2012), Kazimierz
11
reżysera, który podporządkowuje sobie wszystkie składniki przedstawienia, Dejmek (1924–2002) – wybitni polscy re-
od tekstu po aktora. żyserzy teatralni

Magdalena Raszewska

1. Na podstawie przeczytanych tekstów oraz własnej wiedzy opisz w zeszycie
pracę aktora i reżysera teatralnego lub filmowego. W swej notatce zacytuj
fragment wybranego hasła z leksykonu.

Aktor Reżyser

Zadania:

Trudności:

Wyzwania:

2. Dziś aktorzy i reżyserzy cieszą się uznaniem i podziwem, ale czy zawsze
tak było? Powiedz, jak się zmieniały status aktora i status reżysera w ciągu
dziejów teatru.

3. Pewnie choć raz byłeś w teatrze, a filmy oglądasz niemal codziennie. Wskaż
różnice i podobieństwa pomiędzy grą aktora w teatrze a grą w filmie.
Uzupełnij swą wiedzę na ten temat, wykorzystując informacje np. z internetu.

79