Page 182 - wos 8

• rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między centralnymi organami
państwa,
• rozstrzyganie zgodności z konstytucją celów lub działań partii politycz-
nych (tylko TK ma prawo delegalizowania partii politycznych).
Orzeczenia TK po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw mają moc powszech-
nie obowiązującą i są ostateczne.
Trybunał Stanu jest popularnie nazywany sądem dla polityków. Odpo-
wiadają przed nim osoby sprawujące najwyższe funkcje w państwie: Prezy-
Sędziowie Trybunału
Konstytucyjnego. dent Rzeczypospolitej, Prezes Rady Ministrów, ministrowie, Prezes Narodo-
wego Banku Polskiego, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Naczelny Dowódca
Sił Zbrojnych, posłowie i senatorowie, w sytuacji gdy te osoby naruszyły Kon-
Ciekawe!
stytucję RP lub ustawy, nadużyły władzy w związku z zajmowanym stanowi-
Do 2019 r. przed Trybunałem Stanu skiem. O postawieniu polityka w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu
od początku jego istnienia (1921 r.) toczy- decydują Sejm lub Senat. Natomiast w odniesieniu do osoby Prezydenta RP
ły się tylko 4 postępowania. Wyrokiem
Trybunału dwie osoby utraciły bierne taką decyzję podejmuje Zgromadzenie Narodowe.
prawo wyborcze na 5 lat i również przez W skład Trybunału Stanu wchodzi dziewiętnaście osób: przewodniczący
ten czas nie mogły zajmować stano- (jest nim z urzędu Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego), dwóch jego zastępców
wisk kierowniczych. i szesnastu sędziów wybranych przez Sejm spoza grona parlamentarzystów.

Więcej na temat

Organy ścigania

Istotne działania w obszarze wymiaru sprawiedliwości podejmują także organy ścigania, do zadań których należy
wykrywanie przestępstw i ściganie ich sprawców poprzez prowadzenie dochodzeń i śledztw.

Lp. Organ Zadania

1. Policja Zapewnienie porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz wykrywanie i ściganie sprawców
przestępstw i wykroczeń.

2. Prokuratura Prowadzenie i nadzorowanie śledztw, gromadzenie materiałów dowodowych oraz pełnienie funkcji
oskarżyciela publicznego w sądzie.
3. Agencja Rozpoznawanie przestępstw (także ściganie ich sprawców) związanych z zagrożeniem bezpieczeństwa
Bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa, zapobieganie im i ich wykrywanie.
Wewnętrznego
4. Centralne Biuro Zwalczanie przestępstw związanych z korupcją w życiu publicznym i gospodarczym, w szczególności
Antykorupcyjne w instytucjach państwowych.

5. Żandarmeria Kontrolowanie przestrzegania dyscypliny wojskowej, wykrywanie przestępstw i wykroczeń popełnianych
Wojskowa przez osoby podlegające orzecznictwu sądów wojskowych.
6. Straż Graniczna Ochrona granicy państwowej i kontrola ruchu granicznego.

7. Służba Celno- Rozpoznawanie przestępstw i wykroczeń skarbowych oraz związanych z przewozem towarów przez
-Skarbowa granicę państwa, zapobieganie im i ich wykrywanie.

Ważniejsze organy ścigania.

180