Page 87 - biologia 7
P. 87
Na krwinkach czerwonych są obecne specyfi czne dla nich antygeny: A i B. Ciekawe!
Mogą one występować razem, pojedynczo lub może ich nie być wcale. W za- Antygeny układu grupowego AB0 po-
leżności od tego u ludzi wyróżniono cztery podstawowe grupy krwi: jawiają się we krwi między 5 a 6 tygo-
A (jeśli występują antygeny A), B (jeśli występują antygeny B), AB (jeżeli wy- dniem życia płodowego człowieka. Jed-
stępują antygeny A i antygeny B) oraz 0 (jeżeli nie występują ani antygeny A, nak do ich pełnej aktywności dochodzi
ani antygeny B). W osoczu są obecne przeciwciała skierowane przeciwko między 6 a 18 miesiącem po urodzeniu.
temu antygenowi, który nie występuje na powierzchni erytrocytów (il. 3.7). Dlatego grupa krwi dziecka ustalona
w pierwszych miesiącach po narodzi-
nach może być nieprawdziwa.
Grupa A Grupa B Grupa AB Grupa 0
erytrocyty
A B AB 0
antygeny na
powierzchni brak
erytrocytów antygenów
przeciwciała
w osoczu brak antygen A antygen B
przeciwciał
przeciwciała przeciwciała
anty A anty B
3.7 Grupy krwi
Przykładowo w osoczu krwi człowieka z grupą krwi B znajdują się prze-
ciwciała rozpoznające antygeny A. Powodują one zlepianie krwinek, w których
błonie znajduje się ten antygen. Zjawisko to wykorzystuje się w medycynie do
oznaczania grup krwi (il. 3.8).
Oprócz oznaczania podstawowej grupy krwi: A, B, AB i 0, krew opisuje
się także pod względem występowania na powierzchni erytrocytów czynnika Ciekawe!
Rh. U osób mających ten czynnik grupę krwi określa się jako Rh+, natomiast
u tych, które go nie mają, jako Rh–.
próbka
krwi
przeciwciała krwinki
rozpoznające niezlepione
antygen A
Czynnik Rh swoją nazwę zawdzięcza
przeciwciała małpom Macacus rhesus (aktualna na-
rozpoznające krwinki zwa: Macaca mulatta). W błonie komór-
antygen B zlepione
kowej ich krwinek odkryto specyfi czną
grupa 0 grupa AB grupa A grupa B cząsteczkę, którą nazwano, używając
dwóch pierwszych liter ich nazwy ga-
tunkowej: rhezus. Gdy odkryto podobną
3.8 Grupa krwi nie zmienia się podczas życia człowieka. W celu jej oznaczenia cząsteczkę na krwinkach człowieka, po-
wykonuje się testy z wykorzystaniem przeciwciał rozpoznających antygeny A lub B stanowiono nie zmieniać nazwy.
85
06.12.2022 16:40:19
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 85 06.12.2022 16:40:19
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 85