Page 90 - biologia 7

Aktywność fi zyczna wymaga współpracy układów narządów

Ruch lokomocyjny, czyli związany z przemieszczaniem się lub wykonywaniem czynności, dotyczy przede wszyst-
kim pracy układu ruchu. Aby mięśnie mogły pracować, potrzebują energii. Mitochondria komórek mięśniowych
produkują energię w procesie oddychania tlenowego, którego substratami są glukoza i tlen. Glukoza jest dostarcza-
na z układu pokarmowego, a tlen z układu oddechowego. Rolę łącznika między tymi układami a komórkami
mięśniowymi i innymi odgrywa układ krążenia, gdyż transportuje gazy oddechowe, produkty trawienia i prze-
miany materii. Mięśnie podejmują swoją pracę wtedy, gdy otrzymają odpowiednie sygnały z układu nerwowego
(il. 3.9), który reaguje na informacje przekazywane przez narządy zmysłów.

Układ oddechowy Układ nerwowy
Podczas wysiłku Pobudza mięśnie szkieletowe do
zwiększa się intensywność ruchu przez wysyłanie sygnałów Układ wydalniczy
wymiany gazowej w płucach, nerwowych. Na krótko gromadzi zbędne
a więc częstość wdechów produkty przemiany materii,
i wydechów. Ma to zapewnić by je usunąć z organizmu.
komórkom mięśniowym
dopływ tlenu potrzebnego
do oddychania tlenowego,
w wyniku którego uzyskiwana
jest energia. Podczas
wydechów z organizmu jest Układ ruchu
usuwany dwutlenek węgla – Jego czynną częścią jest
jako niepotrzebny produkt układ mięśniowy, a bierną –
oddychania tlenowego. układ szkieletowy.
Kurczące się mięśnie
szkieletowe poruszają
Układ krążenia kośćmi, do których są
Jest łącznikiem przyczepione.
pomiędzy układami
narządów.
Krew dostarcza do
komórek składniki
pokarmowe i tlen,
a z komórek odbiera Układ pokarmowy
produkty przemiany Dzięki trawieniu organizm dysponuje prostymi związkami chemicznymi,
materii. np. glukozą, która jest substratem w procesie oddychania tlenowego.
Podczas ruchu proces ten przebiega w mięśniach szkieletowych bardzo
intensywnie, umożliwiając dostawy dużej ilości energii.

3.9 Zarys pracy układów narządów organizmu podczas aktywności fi zycznej

Dlaczego warto trenować?
Uprawianie wybranej dyscypliny sportu wymaga stałych treningów, czyli powtarzania ćwiczeń fi zycznych nawet
przez kilka godzin dziennie, w celu przyzwyczajenia się do zwiększonego wysiłku. Dzięki systematycznemu trenin-
gowi w organizmie zachodzą zmiany, w wyniku których zwiększa się jego wydolność. Osoby regularnie trenujące
(np. sportowcy) mają podczas wysiłku fi zycznego zmniejszone obciążenie organizmu w porównaniu do osób nie-
trenujących i lepiej reagują na wzmożoną aktywność fi zyczną (tab. 3.1).

88

06.12.2022 16:40:22
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 88 06.12.2022 16:40:22
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 88