Page 44 - biologia 8
P. 44

Liczba chromosomów w komórce – kariotyp – jest charakterystyczna dla gatunku. W przypadku człowieka tworzy
            go 46 chromosomów:
               z  44 autosomy (czyli 22 pary chromosomów homologicznych – bliźniaczych chromosomów pochodzących od ojca
                i od matki),
               z  2 chromosomy płci.

             Organizmy i komórki zawierające podwójny
            zestaw chromosomów (jeden od ojca, drugi
            od matki) są nazywane komórkami diploidalnymi
            i oznaczane 2n. Organizmy i komórki
            o pojedynczym zestawie chromosomów są
            nazywane haploidalnymi i oznaczane 1n.

             Człowiek jest organizmem diploidalnym, którego
            komórki zawierają po 46 chromosomów. Jedynymi
            komórkami haploidalnymi u człowieka są gamety –
            zawierają po 23 chromosomy.                                 komórka 2n             komórka 1n

             DNA tworzący chromosomy jest precyzyjnie rozdzielany do komórek potomnych podczas podziałów komórkowych:
            mitozy i mejozy.


                               Mitoza                                               Mejoza


                                                       Podobieństwa
         •  rozdzielenie materiału genetycznego do komórek potomnych
         •  rozdzielenie cytoplazmy i organelli do komórek potomnych

                                                          Różnice

                                                         znaczenie
         •  powstawanie nowych osobników                      •  powstawanie gamet
         •  wzrost i rozwój organizmów
         •  odbudowa (regeneracja) organizmów

                                                    komórki rodzicielskie
         •  diploidalne lub haploidalne                       •  diploidalne

                                                 liczba powstających komórek

         •  2                                                 •  4

                                          liczba chromosomów w komórkach potomnych
         •  taka sama jak w komórkach rodzicielskich          •  2 razy mniejsza niż w komórkach rodzicielskich
         •  materiał genetyczny identyczny jak w komórkach rodzicielskich  •  materiał genetyczny w komórkach potomnych zróżnicowany



             Zróżnicowanie genetyczne komórek potomnych podczas mejozy wynika z:
               z  wymiany fragmentów chromosomów homologicznych w parach,
               z  losowego ustawienia chromosomów homologicznych w parach.

             Genom – kompletny materiał genetyczny organizmu (lub wirusa), który obejmuje geny i obszary pozagenowe.

                                       42
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49